Particuliere of zakelijke borgtocht?

Een recente zaak bij het hof Amsterdam gaat over de vraag of er een zakelijke of particuliere borgtocht is gesloten. Advocaat procesrecht Lennard Noordzij legt uit.

Feiten van de zaak

Geldvoorelkaar exploiteert een crowdfundingplatform. Zij brengt met haar website partijen bij elkaar die geld willen lenen en uitlenen. Om inrichting en inventaris aan te schaffen, sluit onderneming Hal 24 via Geldvoorelkaar met particuliere investeerders een geldleningovereenkomst voor € 92.400. Dit voor vijf jaar en tegen een rente van 8,5% per jaar. Ook de directeur De leidinggevende van een onderneming of organisatie.
» Meer over directeur directeur-grootaandeelhouder van Hal 24 ondertekent de geldleningsovereenkomst, als ‘medegeldnemer’. Hal 24 betaalt de lening niet terug en Geldvoorelkaar eist daarom de uitstaande schuld vervroegd op. Omdat Hal 24 wordt geliquideerd en dus geen verhaal biedt, klopt Geldvoorelkaar aan bij de directeur-grootaandeelhouder. Die voert het verweer dat er sprake is van particuliere en niet van zakelijke borgtocht De overeenkomst waarbij een derde zich verbindt voor de nakoming van de verplichitngen van de (hoofd)schuldenaar.
» Meer over borgtocht borgtocht.

Bijzondere zorgplicht

Banken verlangen bij het verstrekken van krediet aan het mkb vaak dat de directeur-grootaandeelhouder zich garant stelt voor de verplichtingen van zijn onderneming uit hoofde van het krediet. Die eis stelde Geldvoorelkaar dus ook. Het onderscheid tussen een particuliere borgtocht en een zakelijke borgtocht is van belang, omdat professionele geldverstrekkers ten opzichte van particuliere borgen een bijzondere zorgplicht De verplichting van een opdrachtnemer om de zorg van een goed opdrachtnemer in acht te nemen.
» Meer over zorgplicht zorgplicht hebben. 

De Hoge Raad heeft geoordeeld dat de particuliere borg de overeenkomst Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst overeenkomst van borgtocht kan vernietigen wegens dwaling als deze de risico’s bij het aangaan van de borgafspraak verkeerd heeft beoordeeld en bij een juiste beoordeling van dat risico de overeenkomst niet zou hebben gesloten. Zelfs indien het niet aan de geldverstrekker (hier: Geldvoorelkaar) te wijten is dat zij de borg onder invloed van een onjuiste voorstelling van zaken heeft gecontracteerd. De bewijslast dat een particuliere borg voldoende is voorgelicht over de risico’s, rust op de professionele kredietverstrekker. 

Vermoedelijk had Geldvoorelkaar in deze zaak nagelaten de directeur te waarschuwen. De directeur probeerde dus via deze weg zijn persoonlijke verplichting tot terugbetaling aan te vallen. 

Normale bedrijfsuitoefening?

Borgtochten verstrekt door natuurlijke personen zoals de directeur, kwalificeren in principe als particuliere borgtocht, tenzij gezegd kan worden dat zij dit in de uitoefening van het beroep of bedrijf zijn aangegaan. De directeur stelt dat er sprake is van een particuliere borgtocht, omdat (i) de normale bedrijfsuitoefening van Hal 24 niet bestond uit de aankoop van inrichting en inventaris, (ii) dat het geleende bedrag slechts beperkt in de financieringsbehoefte van Hal 24 voorzag, en (iii) dat Geldvoorelkaar moest begrijpen dat de directeur door de geldlening een uitzonderlijk risico nam.

Oordeel rechtbank en hof

Rechtbank en hof zien dat anders. Doordat de overeenkomst ziet op de aanschaf van inrichting en inventaris van Hal 24, droeg zij bij aan de kernactiviteit van Hal 24. De borgtochtovereenkomst is daarom aangegaan voor de normale uitoefening van het bedrijf van Hal 24 en kwalificeert niet als een particuliere borgtocht. Het hof vindt daarbij van belang dat de directeur financiële kennis bezat en zich door een adviseur heeft laten bijstaan. Het hof komt dus niet toe aan de vraag of Geldvoorelkaar haar bijzondere zorgplicht schond. De directeur wordt in persoon veroordeeld tot betaling van de € 92.400, vermeerderd met de proceskosten.