Tenuitvoerlegging buitenlands arbitraal vonnis in Nederland

Een groot voordeel van arbitrage Particuliere geschillenbeslechting buiten de overheidsrechtspraak om.
» Meer over arbitrage arbitrage ten opzichte van overheidsrechtspraak is dat een arbitraal vonnis in het algemeen gemakkelijk grensoverschrijdend ten uitvoer gelegd kan worden. De hoofdregel is dat een buitenlands arbitraal vonnis in Nederland wordt erkend en na verlof van de rechter ten uitvoer kan worden gelegd. In een recent arrest van de Hoge Raad kwam aan de orde de vraag of een arbitraal vonnis in Nederland ten uitvoer gelegd kon worden, terwijl in Rusland de bevoegdheid tot tenuitvoerlegging van datzelfde arbitrale vonnis reeds was vervallen door verjaring. Advocaat procesrecht Onno Hennis legt uit tot welke beslissing de Hoge Raad kwam.

Arbitrageprocedure in Rusland

Wat was er aan de hand? In 1997 hadden twee Russische partijen een overeenkomst Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst overeenkomst gesloten voor de koop van een schip. Omdat het schip gebreken vertoonde maakte de koper in 2001 op basis van een in de koopovereenkomst De overeenkomst waarbij de verkoper zich verbindt een zaak te geven aan de koper tegen betaling van een prijs.
» Meer over koopovereenkomst koopovereenkomst opgenomen arbitraal beding De overeenkomst tussen partijen om toekomstige geschillen aan arbitrage te onderwerpen in plaats van de gewone rechter.
» Meer over arbitraal beding arbitraal beding een arbitrage Particuliere geschillenbeslechting buiten de overheidsrechtspraak om.
» Meer over arbitrage arbitrageprocedure aanhangig in Rusland. Het Russische scheidsgerecht gaf de koper gelijk en veroordeelde de verkoper tot betaling van een bedrag van bijna USD 1 miljoen.

Veroordeelde voldoet niet aan vonnis

De verkoper weigerde dit bedrag echter te betalen. Daarop heeft de koper verlof gekregen van de Russische rechter om het arbitrale vonnis ten uitvoer te leggen in Rusland. Uiteindelijk heeft de Russische rechter dit verlof op verzoek van de verkoper vernietigd op de grond dat de koper in de arbitrageprocedure een vervalst stuk zou hebben ingediend. De koper kon daarop het arbitrale vonnis niet meer in Rusland ten uitvoer leggen. Aangezien er geen vernietigingsprocedure aanhangig was gemaakt, bleef het arbitrale vonnis evenwel overeind.

Tenuitvoerlegging van het arbitrale vonnis in Nederland

Na tien jaar probeert de koper dan het arbitrale vonnis alsnog op de verkoper te verhalen. Omdat de verkoper vermogensbestanddelen in Nederland heeft, verzoekt hij de Nederlandse rechter om exequatur Algemene benaming voor een rechterlijk verlof om een vonnis van een buitenlandse rechtbank of een arbitraal vonnis lokaal ten uitvoer te leggen.
» Meer over exequatur verlof tot tenuitvoerlegging van het arbitrale vonnis. De verkoper stelt onder meer dat het arbitrale vonnis niet in Nederland ten uitvoer kan worden gelegd, omdat de bevoegdheid daartoe in Rusland al lang was vervallen. Immers, de Russische rechter had het verlof al in 2004 vernietigd.

Verval of verjaring telt niet mee

De Hoge Raad gaat hier echter niet in mee. Hij overweegt dat een buitenlands arbitraal vonnis slechts onder een aantal specifiek in de wet genoemde omstandigheden formeel niet uitvoerbaar is in Nederland. Verval of verjaring van de bevoegdheid tot tenuitvoerlegging in het land waar het arbitrale vonnis is gewezen is geen van die omstandigheden en verhindert in zichzelf dus niet de tenuitvoerlegging in Nederland. De Hoge Raad concludeert dat de verjaring Verjaring betekent dat een rechtsvordering door verloop van een bepaalde tijd niet langer in rechte afdwingbaar is.
» Meer over verjaring verjaring in Rusland het gezag van de beslissing in het arbitrale vonnis niet aantast. De koper kon dus alsnog zijn vordering van USD 1 miljoen op de in Nederland aanwezige vermogensbestanddelen van de verkoper verhalen.

Verdrag van New York 1958

Hoewel niet aan de orde in bovengenoemde uitspraak, wordt verlof voor tenuitvoerlegging van arbitrale vonnissen in Nederland in het algemeen verleend op basis van het Verdrag van New York.

Het Verdrag van New York bepaalt dat in beginsel tenuitvoerlegging is toegelaten, tenzij de partij tegen wie tenuitvoerlegging wordt verzocht aannemelijk maakt dat één van de volgende gronden van toepassing is:

• Er bestaat géén rechtsgeldige arbitrageovereenkomst tussen de partijen;
• De partij tegen wie tenuitvoerlegging wordt verzocht is niet op een juiste wijze geïnformeerd over de benoeming van het scheidsgerecht of de procedure, of is niet in staat geweest zijn zaak op een redelijke wijze te bepleiten;
• De beslissing in het arbitrale vonnis valt niet binnen de grenzen van de arbitrageovereenkomst;
• Het scheidsgerecht is niet conform de regels of de wil van partijen samengesteld;
• Het arbitraal vonnis is (nog) niet bindend tussen partijen of is vernietigd of geschorst in het land waar het gewezen is.

Ambtshalve toetsing rechter

Verder kan de tenuitvoerlegging van een arbitraal vonnis ambtshalve door de Nederlandse rechter worden geweigerd in het geval het onderwerp van het geschil niet arbitrabel (‘vatbaar voor arbitrage’) is, of in het geval dat de tenuitvoerlegging in strijd zou zijn met regels van de Nederlandse openbare orde.

Doet u veel zaken met buitenland? Spreek arbitrage af

Bij dit Verdrag van New York zijn wereldwijd meer dan 156 staten partij. Een arbitraal vonnis gewezen in één van deze staten, kan zonder grote problemen ten uitvoer worden gelegd in elke andere staat. Wanneer u dus veel zaken doet met buitenlandse partijen, kan het verstandig zijn om arbitrage af te spreken. De mogelijkheid om u internationaal te verhalen is ruimer dan wanneer u zou kiezen voor de nationale rechter.

AMS Advocaten: procesadvocaten

Wilt u een buitenlands arbitraal vonnis in Nederland ten uitvoer leggen, dan initieert AMS Advocaten graag voor u de verlofprocedure. Ook als tegen u of tegen uw bedrijf een buitenlands arbitraal vonnis in Nederland ten uitvoer gelegd, staan wij u graag bij. Ook adviseren wij internationale ondernemers bij het opstellen van hun contracten, met inbegrip van de contractuele geschillenregeling Procedure om een aandeelhouder gedwongen uit te kopen, of waarmee een aandeelhouder kan worden dat hij door zijn mede-aandeelhouders wordt uitgekocht.
» Meer over geschillenregeling geschillenregeling.