Zoals bij veel juridische begrippen is bij het begrip ‘uitvoerbaar bij voorraad’, zoals dat onder veel vonnissen staat, voor leken niet meteen duidelijk wat ermee bedoeld wordt. Toch is het een heel belangrijk begrip: het geeft namelijk aan of de veroordeelde partij meteen aan het vonnis moet voldoen, of dat zij er nog even mee kan wachten (als
hoger beroep
Ons burgerlijk procesrecht kent het beginsel dat er onderzocht wordt in twee instanties: een ieder heeft het recht op een nieuwe behandeling van de zaak door een hogere rechter.
» Meer over hoger beroep
hoger beroep wordt ingesteld). Advocaat procesrecht Thomas van Vugt legt uit wat het begrip betekent.
Als een vonnis uitvoerbaar bij voorraad is, betekent dit dat de veroordeelde partij desgevraagd meteen aan het vonnis moet voldoen. Als zij bijvoorbeeld is veroordeeld om iets aan de andere partij te betalen, dan moet zij dat doen, ongeacht of zij nog in hoger beroep kan. Sterker nog: als een vonnis uitvoerbaar bij voorraad verklaard is, dan kan daar niet iets aan gedaan worden door uitsluitend hoger beroep in te stellen. Het hoger beroep ‘schorst’ de tenuitvoerlegging namelijk niet.
Dat betekent niet dat degene tegen wie een vonnis is gewezen helemaal niets tegen de tenuitvoerlegging kan doen. Zo kan bij het instellen van het hoger beroep in een zogenaamd incident (een soort kort geding binnen de hoofdprocedure) gevorderd worden dat de tenuitvoerlegging van het vonnis wordt geschorst. Als die vordering wordt toegewezen, dan kan de veroordeelde tot de uitspraak in het hoger beroep wachten om aan de veroordeling te voldoen.
Er zitten ook risico’s verbonden aan het al of niet voldoen aan een uitvoerbaar bij voorraad verklaard vonnis, of andersom: aan het dwingen van je
wederpartij
De tegenpartij in een procedure of de partij met wie een contract is gesloten.
» Meer over wederpartij
wederpartij om er wel aan te voldoen. Als je bijvoorbeeld veroordeeld bent om iets aan je wederpartij te betalen, en als dat in hoger beroep wordt teruggedraaid, dan kan het soms lastig zijn om datgene wat je hebt betaald terug te krijgen. Zo kan het voorkomen dat de wederpartij geen verhaal biedt, of erger: failliet wordt verklaard. Andersom geldt dat als je iets uit hoofde van een uitvoerbaar bij voorraad verklaard vonnis hebt ontvangen, dat je het risico loopt dit te moeten terugbetalen.
De rechter mag een vonnis niet automatisch uitvoerbaar bij voorraad verklaren. Dat moet door de eisende partij expliciet worden gevorderd. Als dat niet gebeurt, en het vonnis is niet uitvoerbaar bij voorraad, dan geldt dat een eventueel ingesteld hoger beroep de uitvoerbaarheid wel automatisch schorst. Daar hoeft degene die beroep instelt niets voor te doen: een incident instellen is dus niet nodig. Tot het moment van instellen van het hoger beroep is echter ook een vonnis dat niet uitvoerbaar bij voorraad is verklaard, voor tenuitvoerlegging vatbaar.