Geen recht van overpad door verjaring, maar eigenaar moet overpad toch dulden

In een procedure die voor de kortgedingrechter van de rechtbank Gelderland diende, bepaalde de rechter dat hij het niet aannemelijk vond dat het Bastion hotel in Nijmegen een recht van overpad Het recht om van andermans grond gebruik te mogen maken.
» Meer over recht van overpad recht van overpad had om over het buurperceel heen te gaan om de openbare weg te bereiken. Toch vond de rechter dat de eigenaren van het buurperceel het overpad moesten dulden, zodat Bastion de vrije doorgang zou houden tot de openbare weg. Advocaat Max Wester legt uit hoe de rechter tot dat oordeel kwam.

Recht van overpad door verjaring

Recht van overpad is een erfdienstbaarheid. Het ene erf staat dan ten dienste aan het andere erf. In de wet is bepaald dat een erfdienstbaarheid door verjaring kan ontstaan. Net zoals bij eigendomsverkrijging door verjaring Verjaring betekent dat een rechtsvordering door verloop van een bepaalde tijd niet langer in rechte afdwingbaar is.
» Meer over verjaring verjaring, is dan wel nodig dat degene die zich op verjaring beroept, gedurende 10 of 20 jaar ‘bezitter’ is van de erfdienstbaarheid. En daarvoor is nodig dat diegene zich ook ondubbelzinnig heeft gedragen alsof die een erfdienstbaarheid uitoefende. Als er bijvoorbeeld sprake is van toestemming voor het overpad, dan is van het oefenen van een recht van overpad geen sprake.

Gesprekken over vestigen erfdienstbaarheid

In deze zaak heeft Bastion in 1992 grond gekocht van de gemeente Nijmegen. Al voor de verkoop was Bastion in gesprek met de (toenmalige) eigenaar van het buurperceel over het vestigen van een recht van overpad. Die grondeigenaar heeft daarbij aangegeven geen bezwaar te hebben tegen het vestigen van een erfdienstbaarheid. Vervolgens wordt er een concept- akte Een ondertekend geschrift, bestemd om tot bewijs te dienen.
» Meer over akte akte opgesteld om de erfdienstbaarheid te vestigen, maar die wordt nooit ondertekend en bij het Kadaster ingeschreven. Wel blijft Bastion vervolgens gedurende 28 jaar gebruikmaken van het buurperceel om van en naar de openbare weg te kunnen komen.

Rechter: geen verjaring

De rechter komt echter tot het oordeel dat Bastion niet heeft aangetoond dat er sprake is geweest van een ondubbelzinnig bezit van een erfdienstbaarheid. Want – zo vervolgt de rechtbank – het gebruik zou net zo goed kunnen wijzen op het uitoefenen van afspraken die tussen de toenmalige grondeigenaar en de gemeente zijn gemaakt. Verder vindt de rechter dat onvoldoende is aangetoond dat er afspraken zijn gemaakt over het vestigen van een erfdienstbaarheid. Daarom vindt de rechter het in een kort geding niet aannemelijk dat er een recht van overpad is ontstaan door verjaring.

Eigenaren buurperceel moeten gebruik toch dulden

Desondanks moeten de eigenaren van het buurperceel het gebruik van hun perceel door Bastion voorlopig nog wel accepteren. In een bodemprocedure De gerechtelijke procedure waarin een geschil definitief wordt beslist.
» Meer over bodemprocedure bodemprocedure kan namelijk nog anders geoordeeld worden over de vraag of er een erfdienstbaarheid is ontstaan door verjaring. De rechter heeft namelijk de belangen van partijen tegen elkaar afgewogen. Daarbij is meegewogen dat Bastion het buurperceel al 28 jaar gebruikt, wat door de grondeigenaren ook gedoogd is. Bovendien is er geen belang bij onmiddellijke afsluiting, terwijl het hotel dan niet meer bereikbaar is vanaf de openbare weg. Daar komt bij dat er al een bodemprocedure is gestart. De uitspraak in die procedure zullen de partijen dus moeten afwachten.