Heeft de gemeente spoedeisend belang bij ontruiming jarenlang gekraakt pand?

De gemeente Kampen vorderde onlangs in een kort geding ontruiming van een gekraakt pand. De krakers voerden als verweer aan dat de gemeente geen spoedeisend belang Voor een toewijzing van een vordering in kort geding moet er sprake zijn van spoedeisend belang.
» Meer over spoedeisend belang spoedeisend belang had bij de ontruiming. Hoe zit het met het spoedeisend belang bij krakers? Advocaat vastgoedrecht Sander Schouten bespreekt in dit blog het oordeel van de voorzieningenrechter in deze zaak.

Kraken strafbaar

kraken Het zonder recht of titel in gebruik nemen van een leegstaande onroerende ruimte.
» Meer over kraken Kraken is sinds de invoering van de Wet Kraken en Leegstand altijd strafbaar. Toch duurt het lang voordat een pand kan worden ontruimd op basis van het strafrecht. Eigenaren die daar niet op kunnen wachten, hebben de mogelijkheid om ontruiming in een civiele procedure te vorderen. Krakers schenden immers hun eigendomsrecht. Voor toewijzing is wel vereist dat de betreffende eigenaar een spoedeisend belang bij de ontruiming heeft.

Civielrechtelijke ontruiming

In deze zaak was het pand al jaren geleden gekraakt. De eigenaar, de gemeente Kampen, had het pand verkocht (maar nog niet geleverd). De nieuwe eigenaar is van plan het pand te slopen en iets nieuws te bouwen. Aan herhaalde verzoeken van de gemeente om het pand te verlaten geven de krakers geen gehoor.

Spoedeisend belang?

In de ontruimingsprocedure toetst de voorzieningenrechter of de gemeente een spoedeisend belang heeft. De gemeente stelt dat zij verplicht is een leeg en ontruimd pand op te leveren. De krakers stellen dat een bodemprocedure De gerechtelijke procedure waarin een geschil definitief wordt beslist.
» Meer over bodemprocedure bodemprocedure best kan worden afgewacht. De gemeente betwist dit. Het eerste argument van de gemeente is dat het pand zich in zeer slechte staat bevindt en alleen al vanwege de veiligheid snel gesloopt moet worden. De rechter is het echter met de krakers eens dat het wel meevalt met de bouwkundige staat. Dit argument wordt weggewuifd.

Herontwikkeling binnen termijn

Een ander argument is dat de sloop en de nieuwbouw snel moet beginnen vanwege termijnen in vergunningen. De nieuwe eigenaar is namelijk verplicht om de bodem te saneren alvorens hij kan herbouwen. Deze sanering moet geschieden voor 5 december 2020. Bovendien is hij verplicht om binnen 2 jaar na het onherroepelijk worden van de vergunning, de nieuwbouw te hebben afgerond. De rechter acht het voldoende aannemelijk dat de nieuwe eigenaar veel haast heeft om te kunnen beginnen. Hierin ligt het spoedeisend belang van de gemeente.

Belangenafweging kraakzaak

Nu de rechter het spoedeisend belang heeft vastgesteld, rest nog de belangenafweging. Alhoewel het belang van de eigenaar bij ontruiming doorgaans zwaarder weegt, zijn er situaties waarin de rechter toch een andere afweging maakt. Een ontruiming maakt namelijk per definitie een zeer ernstige inbreuk op het huisrecht van de kraker. Als uitoefening van het eigendomsrecht (d.w.z. de ontruiming) in de gegeven omstandigheden disproportioneel is, kan het belang van de kraker prevaleren.

Toewijzing ontruiming krakers

Voor de gemeente Kampen is er gelukkig geen sprake van bijzondere omstandigheden. De krakers wisten al tijden dat de ontruiming er zat aan te komen. Ze hebben zelfs gebruik gemaakt van hun inspraakrecht in de besluitvorming rond het pand. Dat zij sindsdien geen initiatief hebben genomen om andere woonruimte te vinden, komt voor rekening en risico van de krakers. De gevorderde ontruiming wordt dus toegewezen.