Rechter: ontruiming Vluchtgarage in winters weer inhumaan

De inmiddels landelijk bekende Vluchtgarage, een door uitgeprocedeerde asielzoekers gekraakte parkeergarage in de Bijlmer, mag worden ontruimd. Dat heeft de Voorzieningenrechter bepaald in een kort geding dat de krakers hadden aangespannen tegen de Staat. Maar de rechter komt de krakers wel enigszins tegemoet: de Staat mag pas ontruimen zodra de winter voorbij is. Advocaat Sander Schouten licht de uitspraak toe.

Leegstaande parkeergarage wordt gekraakt

Reeds in december 2013 werd een leegstaande parkeergarage in de Bijlmerse wijk Kralenbeek gekraakt door een groep uitgeprocedeerde asielzoekers. De garage, eigendom Het het meest omvattende recht dat men op een zaak kan hebben. Eigendom is het recht om over een zaak (stuk grond, voorwerp, hoeveelheid geld enz.) naar eigen goeddunken te beschikken.
» Meer over eigendom eigendom van de gemeente Amsterdam, kreeg al snel de bijnaam de Vluchtgarage. Na verschillende uitstellen en minnelijke pogingen tot een voor beide partijen bevredigende oplossing heeft de officier van justitie begin dit jaar de krakers de ontruiming aangezegd. Hierop hebben de krakers de Staat in kort geding gedagvaard. Zij vorderden een verbod op ontruiming. Zij willen namelijk pas ontruimen als de Gemeente behalve de door haar reeds aangeboden Bed-Bad-Brood voorziening ook dagopvang aanbiedt. De gemeente weigert dit.

Wet Kraken en Leegstand: kraken altijd illegaal

Sinds de Wet kraken Het zonder recht of titel in gebruik nemen van een leegstaande onroerende ruimte.
» Meer over kraken Kraken en Leegstand in 2010 in werking is getreden, is kraken altijd een strafbaar feit. Voorheen was hiervan pas sprake als het gekraakte pand korter dan 12 maanden leeg stond. Het nieuwe artikel 138a Wetboek van Strafrecht bepaalt dat het wederrechtelijk (d.w.z. zonder recht of titel) binnendringen en/of bewonen van een woning of gebouw, waarvan het gebruik door de rechthebbende is beëindigd, wordt aangemerkt als kraken en strafbaar is. De rechter stelt in zijn vonnis voorop dat de bewoners van de Vluchtgarage aangemerkt dienen te worden als krakers aangezien de Gemeente Amsterdam hen geen toestemming heeft gegeven de parkeergarage te gebruiken. Het Openbaar Ministerie is dus in beginsel gerechtigd tegen dit strafbare feit op te treden door tot ontruiming over te gaan.

Ontruiming moet proportioneel zijn

Een ontruiming moet echter wel aan de eisen van proportionaliteit voldoen. Dit betekent dat een rechter de belangen van partijen moet afwegen waarbij het belang van de openbare orde, het beëindigen van strafbare feiten en de bescherming van het eigendomsrecht in principe voor het huisrecht van de kraker gaat. Het uitgangspunt is immers dat een eigenaar het recht heeft om over zijn pand te beschikken zoals hij wil. Gezien de ernstige inbreuk op het huisrecht en de onomkeerbare gevolgen van een ontruiming, kan het belang van de kraker onder omstandigheden evenwel zwaarder wegen.

Geen ontruiming bij verwachte leegstand

Een dergelijke omstandigheid is als de ontruiming zal leiden tot langdurige leegstand. In dat geval is een rechter geneigd het huisrecht van de kraker voorrang te geven. In deze zaak is door de Staat echter voldoende aangetoond dat de ontruiming niet zal leiden tot langdurige leegstand. Er zijn concrete plannen met betrekking tot de sloop en herontwikkeling van het gebouw/gebied waaronder ook de Vluchtgarage valt. Maar er is volgens de rechter een andere bijzondere omstandigheid om de ontruiming in ieder geval voor beperkte tijd te verbieden.

Ontruiming voor beperkte tijd opgeschort wegens kou

De situatie van de betrokkenen is uitzichtloos. De uitgeprocedeerde asielzoekers zijn illegaal in Nederland. Zij kunnen geen aanspraak maken op sociale voorzieningen en zijn aangewezen op hulp van anderen. Terugkeer naar hun eigen land is veelal problematisch. In dit licht acht de rechter het inhumaan deze groep onder de huidige winterse weersomstandigheden te ontruimen. Ontruiming zal namelijk zeer waarschijnlijk tot gevolg hebben dat de bewoners –in ieder geval overdag als de Bed Bad Brood voorziening is gesloten- op straat moeten verblijven. De rechter is van oordeel dat het belang van de krakers voor beperkte tijd prevaleert boven het belang van de gemeente om de parkeergarage onmiddellijk te ontruimen. Het wordt dan ook de staat c.q. gemeente verboden om vóór 1 mei 2015 de Vluchtgarage strafrechtelijk te ontruimen.