Afgebroken onderhandelingen: recht op schadevergoeding?

Het Nederlandse recht kent het beginsel van contractvrijheid. Het staat onderhandelaars vrij om onderhandelingen af te breken en niet tot het sluiten van een overeenkomst Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst overeenkomst over te gaan. Maar die vrijheid is niet onbegrensd. Het afbreken van onderhandelingen kan verstrekkende gevolgen hebben. Advocaat contractenrecht Thomas van Vugt van AMS Advocaten legt uit.

De precontractuele fase

De Hoge Raad heeft in diverse uitspraken regels gegeven voor het afbreken van onderhandelingen. Onderhandelingen afbreken is soms alleen maar mogelijk als de door de wederpartij De tegenpartij in een procedure of de partij met wie een contract is gesloten.
» Meer over wederpartij wederpartij gemaakte kosten worden vergoed. En het kan zelfs zo zijn dat het afbreken in strijd is met de redelijkheid en billijkheid Een bron van ongeschreven objectief recht waaraan mensen zich moeten gedragen jegens elkaar.
» Meer over redelijkheid en billijkheid redelijkheid en billijkheid en dus niet is toegestaan.

Onderhandelingen afbreken

In het bekende arrest Baris/Riezenkamp heeft de Hoge Raad uiteengezet hoe partijen, die met elkaar in onderhandeling zijn, zich dienen te gedragen:

“Partijen, door in onderhandeling te treden over het sluiten van een overeenkomst, komen tot elkaar te staan in een bijzondere door de goede trouw Goede trouw is in het BW niet algemeen gedefinieerd. Goede trouw ontbreekt indien de feiten of het recht de goede trouw betrekking heeft bekend waren of bekend hadden moeten zijn.
» Meer over goede trouw goede trouw beheerste rechtsverhouding, medebrengende dat zij hun gedrag mede moeten laten bepalen door de gerechtvaardigde belangen van de wederpartij“.

Partijen moet tijdens de onderhandelingen dus rekening houden met elkaars redelijke belangen. Dat gegeven kan ertoe leiden dat het een partij niet (meer) vrijstaat de onderhandelingen zomaar af te breken.

In het arrest Plas / Valburg onderscheidt de Hoge Raad drie fasen. In de eerste fase is het afbreken van de onderhandelingen zonder meer toegestaan. In de tweede fase mogen de onderhandelingen weliswaar worden afgebroken, maar moeten de door de wederpartij gemaakte kosten worden vergoed. Er is dan sprake van aansprakelijkheid voor schade in de precontractuele fase. In de derde fase kunnen de onderhandelingen niet meer worden afgebroken.

Kort geding tot dooronderhandelen

Als de onderhandelingen worden afgebroken in de derde fase is het mogelijk om de afbreker van de onderhandelingen in kort geding te dagvaarden en een gebod (bevel) tot dooronderhandelen te eisen.

In plaats van een kort geding tot dooronderhandelen kan de benadeelde onderhandelaar er ook voor kiezen om vergoeding te eisen van het zogenoemde positieve belang. Dat gaat veel verder dan vergoeding van de in de onderhandelingsfase gemaakte kosten. De benadeelde partij moet in de vermogenspositie worden gebracht waarin hij zou zijn geweest als de toezeggingen waren nagekomen. Voor bussiness-site Z24.nl schreef ik al eens over de precontractuele fase.

Advocaat bij afgebroken onderhandelingen

De AMS advocaat heeft veel ervaring met zaken over afgebroken onderhandelingen, de precontractuele fase en het voeren van een kort geding. De advocaten van AMS zijn sterk betrokken bij de zaken van hun cliënten, werken met korte lijnen en bieden scherpe tarieven.