De agentuurovereenkomst: wat houdt het in?

In een recente uitspraak tussen de ANVR enerzijds en een groep luchtvaartmaatschappijen anderzijds, stond het hof voor de vraag of er sprake was van een agentuurovereenkomst De overeenkomst waarbij een handelsagent tegen provisie bemiddelt bij het totstandkomen van koopovereenkomst tussen een opdrachtgever en derden.
» Meer over agentuurovereenkomst agentuurovereenkomst. Wat is dit voor een overeenkomst Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst overeenkomst en wat kun je ermee regelen? Advocaat verbintenissenrecht Thomas van Vugt geeft tekst en uitleg over dit begrip.

De agentuurovereenkomst: principaal en handelsagent

eiser De partij die gedagvaard wordt om te verschijnen in een rechtszaak wordt aangeduid als de gedaagde. Dit in tegenstelling tot de eiser, de partij die het initiatief tot de rechtszaak heeft genomen en daartoe door een gerechtsdeurwaarder een dagvaarding heeft laten betekenen aan de gedaagde.
» Meer over eiser Eiser in deze zaak is de ANVR. Een vereniging met als doel de belangen van de bij haar aangesloten reisbureaus te behartigen. Tussen deze reisbureaus en een groep luchtvaartmaatschappijen (de gedaagden) gold een Passenger Sales Agency Agreement. Op grond van deze overeenkomst kan het betreffende reisbureau (de agent) vliegtickets van de vliegtuigmaatschappijen te verkopen tegen een beloning door de vliegtuigmaatschappijen. Deze overeenkomst valt aan te merken als een agentuurovereenkomst.

Nieuw model: geen commissie maar vergoeding van klant

Op een gegeven moment introduceren de luchtvaartmaatschappijen een nieuw verkoopmodel. Dit model werkt niet meer volgens het systeem van commissiebetaling maar biedt het reisbureau de mogelijkheid om tickets tegen een “netto tarief” voor klanten te boeken bij de luchtvaartmaatschappijen met de mogelijkheid zelf desgewenst een toeslag op de tickets in rekening te brengen. Deze toeslag/vergoeding moet dan door de klant worden voldaan.

ANVR dagvaardt luchtvaartmaatschappijen

Partijen raken verwikkeld in een juridische procedure. In hoger beroep Ons burgerlijk procesrecht kent het beginsel dat er onderzocht wordt in twee instanties: een ieder heeft het recht op een nieuwe behandeling van de zaak door een hogere rechter.
» Meer over hoger beroep hoger beroep staat de vraag centraal of dit nieuwe voorgestelde verkoopmodel ook valt aan te merken als agentuurovereenkomst. Nee, zegt het hof. Volgens het nieuwe systeem zal het reisbureau geen commissie ontvangen van de luchtvaartmaatschappij maar vergoeding voor haar diensten in rekening brengen bij de klant die het ticket koopt. Er is geen sprake meer van de bemiddeling waarvoor de luchtvaartmaatschappij voorheen betaalde. Er is sprake van een overeenkomst tussen reisbureau en klant waarbij de klant de extra vergoeding boven op de ticketprijs voor de geleverde diensten betaalt.

Agentuur: commissie voor bemiddeling door handelsagent

Bij een agentuurovereenkomst komen twee partijen, een verkoper van goed Goederen zijn alle zaken en alle vermogensrechten.
» Meer over goed goederen, vaak de principaal genoemd, en een handelsagent overeen, dat de handelsagent tegen een bepaalde beloning zal bemiddelen bij de totstandkoming van koopovereenkomsten van de goederen van de principaal. De handelsagent verkoopt dus niet zijn eigen spullen voor eigen rekening en risico, maar ontvangt een courtage Beloning voor een door een opdrachtnemer verrichte prestatie.
» Meer over courtage courtage over een deel van de door hem gerealiseerde omzet van de principaal. De reisbureaus traden aldus eerst op als de handelsagent van de principaal, de luchtvaartmaatschappijen. Maar door het gewijzigde verkoopmodel is hiervan geen sprake meer.

Hof: goodwillvergoeding kan niet worden weggecontracteerd

De introductie van de nieuwe overeenkomst in deze zaak laat echter onverlet dat de reisbureaus wel aanspraak kunnen maken op de goodwillvergoeding die hen toekomt bij beëindiging van de agentuurovereenkomst. In de wet zijn hierover ten behoeve van de agent bepalingen opgenomen. Zo ook ten aanzien van het recht op schadevergoeding bij een beëindiging op een verkeerde manier ( onregelmatige opzegging De opzegging welke niet voldoet aan de wettelijke regels die aan opzegging zijn gesteld.
» Meer over onregelmatige opzegging onregelmatige opzegging). Weliswaar werd van dit recht afgeweken in het nieuwe verkoopmodel, maar het hof heeft in deze zaak bepaald dat lopende de agentuurovereenkomst niet ten nadele van de agent kan worden overeengekomen dat hem geen klantvergoeding meer toekomt.