Een vrouw heeft de borgtochtovereenkomst die door haar echtgenoot was gesloten onder vervalsing van haar handtekening, terecht vernietigd, zo oordeelde het Hof in Leeuwarden onlangs. De bank die louter is afgegaan op een contractsstuk met een –zo blijkt- vervalste handtekening heeft haar onderzoeksplicht geschonden en vangt bot in een geldvorderingsprocedure tegen de listige echtgenoot. Advocaat Sander Schouten legt uit.
In artikel 1:88 van het Burgerlijk Wetboek is bepaald dat echtgenoten elkaars toestemming nodig hebben voor bepaalde rechtshandelingen waaronder het sluiten van een
koopovereenkomst
De overeenkomst waarbij de verkoper zich verbindt een zaak te geven aan de koper tegen betaling van een prijs.
» Meer over koopovereenkomst
koopovereenkomst, het beëindigen van een huurovereenkomst of het overeenkomen van borgtocht. Als er door een echtgenoot een
rechtshandeling
Een rechtshandeling is een feitelijke handeling met rechtsgevolg.
» Meer over rechtshandeling
rechtshandeling wordt verricht zonder de toestemming van de ander, dan kan de ander de rechtshandeling vernietigen, behalve in het geval dat de
wederpartij
De tegenpartij in een procedure of de partij met wie een contract is gesloten.
» Meer over wederpartij
wederpartij bij de rechtshandeling te goeder trouw was.
In de zaak in kwestie speelt het volgende. Een vrouw heeft een borgtochtovereenkomst vernietigd omdat deze zonder haar toestemming door haar echtgenoot was gesloten met de Rabobank. De Rabobank vordert in een procedure tegen de man betaling van de verschuldigde sommen en stelt dat de vernietiging geen werking heeft omdat de Rabobank te goeder trouw was. De man had namelijk de handtekening van de vrouw vervalst en de Rabobank had er dus gerechtvaardigd op mogen vertrouwen dat zij akkoord was.
Het beroep op de
goede trouw
Goede trouw is in het BW niet algemeen gedefinieerd. Goede trouw ontbreekt indien de feiten of het recht de goede trouw betrekking heeft bekend waren of bekend hadden moeten zijn.
» Meer over goede trouw
goede trouw wordt door het Hof afgewezen. De Rabobank is enkel afgegaan op een contractsstuk dat buiten haar aanwezigheid is getekend en op een professionele partij zoals de Rabobank rust een nadere onderzoeksplicht, welke inhoudt dat zij moet checken of de vrouw daadwerkelijk akkoord ging met de borgstelling. De vrouw heeft de borgstelling mogen vernietigen en er is dan ook geen sprake van contractuele verplichtingen van de man jegens de Rabobank.
De advocaat van de Rabobank stelt vervolgens in de procedure dat de man dan in ieder geval
onrechtmatig
Ieder handelen of nalaten dat in strijd is met een wet of met de maatschappelijke betamelijkheid.
» Meer over onrechtmatig
onrechtmatig heeft gehandeld jegens de Rabobank en daarom aansprakelijk is voor de schade, bestaande uit de verschuldigde bedragen. Neen, oordeelt het Hof, de eventuele schadevergoedingsplicht van de man dient geheel te vervallen. De ratio van artikel 1:88 BW is namelijk de andere echtgenoot en het gezin worden beschermd tegen het verrichten van rechtshandelingen die benadelend zijn. Als de man nu via de weg van
onrechtmatige daad
Onrechtmatig handelen leidt tot aansprakelijkheid. In sommige gevallen geeft de wet aan dat een derde aansprakelijk is voor door een ander veroorzaakte schade.
» Meer over onrechtmatige daad
onrechtmatige daad alsnog wordt veroordeeld tot het betalen van het bedrag, wordt er feitelijk toch uitvoering gegeven aan de
overeenkomst
Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst
overeenkomst. Dit staat haaks op de achterliggende gedachte van de vernietigingsmogelijkheid van de vrouw.
Uit deze uitspraak blijkt dat er in het handelsverkeer –zeker door professionele partijen- extra aandacht moet worden geschonken bij rechtshandelingen met een getrouwd persoon. Check altijd of voor de betreffende rechtshandeling toestemming van de andere echtgenoot nodig is en verifieer ook bij de echtgenoot zelf of deze akkoord is met de rechtshandeling. Louter afgaan op een handtekening op een
contract
Een akte (schriftelijke vastlegging) van een overeenkomst.
» Meer over contract
contract kan, zoals uit de uitspraak volgt, leiden tot het geheel vervallen van recht op nakoming of zelfs schadevergoeding. Overigens zet deze uitspraak mogelijk de deur open voor misbruik van de regeling nu de man ogenschijnlijk zonder kleerscheuren wegkomt met het vervalsen van de handtekening van zijn vrouw en het misleiden van de bank.