Hoe zit het ook alweer met de klachtplicht?

In het overeenkomstenrecht is een partij verplicht tijdig bij zijn wederpartij De tegenpartij in een procedure of de partij met wie een contract is gesloten.
» Meer over wederpartij wederpartij aan de bel te trekken als hem iets niet bevalt. Dit staat bekend als de klachtplicht De plicht van een koper om tijdig een gebrek aan een gekochte zaak te melden bij verkoper.
» Meer over klachtplicht klachtplicht. Klaagt een partij niet tijdig dan kan hij daardoor zijn recht verspelen om een wederpartij later alsnog aansprakelijk te houden voor een tekortkoming Alle gevallen waarin hetgeen de schuldenaar verricht in enig opzicht achter blijft bij hetgeen de verbintenis vergt, ongeacht of deze handelwijze de schuldenaar toerekenbaar is of niet.
» Meer over tekortkoming tekortkoming en/of wanprestatie Niet nakomen van verplichtingen uit overeenkomst maakt schadeplichtig.
» Meer over wanprestatie wanprestatie of zelfs een onrechtmatige daad Onrechtmatig handelen leidt tot aansprakelijkheid. In sommige gevallen geeft de wet aan dat een derde aansprakelijk is voor door een ander veroorzaakte schade.
» Meer over onrechtmatige daad onrechtmatige daad. In een recente uitspraak deed een gedaagde De partij die gedagvaard wordt om te verschijnen in een rechtszaak wordt aangeduid als de gedaagde.
» Meer over gedaagde gedaagde een beroep op het feit dat de partij door wie hij werd aangesproken niet tijdig had geklaagd. Advocaat verbintenissenrecht Thomas van Vugt licht toe hoe de rechtbank in deze zaak tot haar oordeel kwam.

Realisering bedrijfspand in eigen beheer

Het ging in deze kwestie om een bedrijf dat dringend behoefte had aan nieuwe huisvesting en dat juridisch advies had ingewonnen om een nieuw bedrijfspand in eigen beheer te realiseren en te financieren. Voor dat doel werd uiteindelijk een aparte vennootschap opgericht en werden er diverse overeenkomsten, waaronder aandeelhoudersovereenkomsten en huurovereenkomsten, opgesteld en gesloten. Het bedrijf werd hierbij geadviseerd door een advocaten- en notariskantoor. Dit advocaten- en notariskantoor stelde ook de overeenkomsten e.d. op.

Advies advocaten- en notariskantoor ondermaats?

Het bedrijf vond later dat het advocaten- en notariskantoor over de nieuwe bedrijfshuisvesting niet goed geadviseerd had. De in onderling overleg vastgestelde huurprijs zou eigenlijk veel te hoog zijn zodat de huurder daardoor in de financiële problemen was gekomen. Ook zo het zo zijn geweest dat het advocaten- en notariskantoor de instructies die zij van het bedrijf had gekregen in hun advisering niet zou hebben opgevolgd en daarvan inhoudelijk zou zijn afgeweken in de opgestelde overeenkomsten.

Niet voldaan aan zorgplicht?

Vervolgens zou het advocaten- en notariskantoor over die afwijkingen en de juridische consequenties het bedrijf niet, dan wel onvoldoende, hebben geïnformeerd. Volgens het bedrijf zou het advocaten- en notariskantoor daarom niet voldaan hebben aan hun zorgplicht en informatieplicht, hetgeen zou moeten worden gekwalificeerd als een beroepsfout. Het bedrijf stapte daarom naar de rechter om haar schade vergoed te krijgen.

Gedaagden doen beroep op klachtplicht

Het advocaten- en notariskantoor stelde zich in de procedure onder meer op het standpunt dat het bedrijf niet tijdig zou hebben geklaagd. Zij deden dus een beroep op de wettelijke vervaltermijn van artikel 6:89 BW. Dat artikel bepaalt dat een schuldeiser op een gebrek in de prestatie geen beroep meer kan doen, indien hij niet binnen bekwame tijd nadat hij het gebrek heeft ontdekt, of redelijkerwijze had moeten ontdekken, bij de schuldeiser terzake heeft geprotesteerd.

Klachtplicht van toepassing

De rechtbank stelt voorop dat de in dit artikel vastgelegde klachtplicht van toepassing is op “alle verbintenissen” en ook op elke rechtsvordering (en elk verweer) van de schuldeiser dat is gegrond op een gebrek in de prestatie. Ook moet een schuldenaar er op kunnen rekenen dat de schuldeiser met bekwame spoed onderzoekt of de prestatie aan de verbintenis beantwoordt en dat dat, als dat niet zo is, dan spoedig, aan de schuldenaar mededeelt.

Geen klacht, wel aansprakelijk stellen?

Vervolgens stelt de rechtbank vast dat het bedrijf in 2011 al wist hoe hoog de huur zou zijn en ook dat de overeenkomsten in principe niet in de mogelijkheid voorzagen om de huur te verlagen. In 2014 was dat ook nog een keer aan het bedrijf bevestigd. Het bedrijf had het advocaten- en notariskantoor vervolgens in april 2016 zonder vooraankondiging aansprakelijk gesteld terwijl er daarvoor nooit eerder geklaagd was over de wijze van advisering.

Beroep op klachtplicht gehonoreerd

De rechtbank constateerde ook dat er geen redenen of rechtvaardigingsgronden waren voor dat zo laat klagen. De rechtbank vond daarom dat het advocaten- en notariskantoor door het langdurige tijdsverloop in een nadelige positie was gebracht, zeker vergeleken met de situatie dat het bedrijf wel tijdig en op juiste wijze inhoud zou hebben gegeven aan de klachtplicht. De rechtbank vond in deze situatie dat het bedrijf daarom niet voldaan had aan haar klachtplicht en wees om die reden alle vorderingen af. Aan een inhoudelijke beoordeling van de aansprakelijkstelling werd dus niet eens toegekomen.