De afwikkeling van een nalatenschap kan een ingewikkelde aangelegenheid zijn. Het wordt al helemaal lastig als de erflater (de persoon die is overleden) op het moment van overlijden in een scheiding lag. In een recente zaak speelde precies dat. Advocaat verbintenissenrecht Hidde Reitsma, tevens gespecialiseerd in de afwikkeling van nalatenschappen, bespreekt deze aparte casus.
De erflater was op het moment van overlijden in een procedure met zijn ex-vrouw verwikkeld. In de procedure stond de verdeling van de huwelijksgemeenschap centraal. Na het overlijden namen de kinderen van erflater (de enige erfgenamen en tevens vereffenaars van de nalatenschap) de procedure over. De erfgenamen hebben de nalatenschap beneficiair aanvaard. Dit betekent onder voorbehoud van boedelbeschrijving. Blijkt de boedel negatief, dan zijn de erfgenamen niet aansprakelijk voor de schulden.
De rechtbank heeft uiteindelijk bij
beschikking
Uitspraak in een verzoekschriftprocedure
» Meer over beschikking
beschikking de erfgenamen veroordeeld om de ex-echtgenote € 11.000 te betalen. De ex-vrouw heeft de beschikking aan ieder van de erfgenamen betekend en hen verzocht over te gaan tot betaling van € 11.000. Daarbij heeft de ex-vrouw aangezegd dat als zij niet overgaan tot betaling er beslag zal worden gelegd op de privévermogens van de erven.
De erfgenamen starten een kort geding om de executie van het vonnis tegen te gaan. Zij voeren aan dat zij niet in hun privé-vermogens aansprakelijk zijn voor de vordering van de ex-vrouw op de nalatenschap. De ex-vrouw stelt daarentegen dat de erfgenamen zich hebben gedragen als procespartij, en niet slechts als vereffenaars, en dat zij door de rechter persoonlijk zijn veroordeeld tot betaling van de vordering.
De voorzieningenrechter stelt voorop dat de erfgenamen de nalatenschap beneficiair hebben aanvaard. Hieruit volgt dat de erfgenamen zijn beschermd in de zin dat zij niet aansprakelijk zijn voor schulden van de erflater als de boedel negatief blijkt te zijn. Nergens in de beschikking is geoordeeld dat de erfgenamen deze door de wet beschermde positie hebben prijsgegeven.
Het dictum (de veroordeling in de beschikking) moet volgens de voorzieningenrechter dan ook zo worden gelezen dat de erfgenamen als vereffenaars van de nalatenschap van erflater zijn veroordeeld. De beschikking kan -in het licht van de omstandigheden- niet zo worden uitgelegd dat de erfgenamen in hun privé-vermogens aansprakelijk zijn voor de vordering van de ex-vrouw.
De voorzieningenrechter overweegt vervolgens dat de boedelbeschrijving nog niet door de vereffenaars is afgerond en/of de uitdelingslijst nog niet is vastgesteld. Daarom maakt de ex-vrouw
misbruik van bevoegdheid
Misbruik van een op zichzelf bestaande bevoegdheid. Of hier sprake van is hangt af van de concrete omstandigheden.
» Meer over misbruik van bevoegdheid
misbruik van recht door de beschikking thans te executeren tegen de erfgenamen in elk van hun privé-vermogens. Zij heeft (nog) geen bevoegdheid om de beschikking ten uitvoer te leggen ten aanzien van de privé-vermogens van de erfgenamen. De ex-vrouw wordt geboden de executie van de beschikking te staken.