Internationale handelscontracten: welke rechter is bevoegd?

In internationale handelsovereenkomsten is het gebruikelijk dat partijen, hetzij bij contract Een akte (schriftelijke vastlegging) van een overeenkomst.
» Meer over contract contract hetzij bij algemene voorwaarden een forumkeuze overeenkomen. Hierin wordt de rechter aangewezen die bevoegd is kennis te nemen van geschillen tussen partijen die uit de uitvoering van het contract voortvloeien. Dit lijkt helder en juist ter voorkoming van discussie. Maar toch is er vaak discussie. Zo ook in een recente zaak die aan de Rechtbank Midden-Nederland voorlag. Marco Guit, gespecialiseerd in internationaal handelsrecht, licht de uitspraak toe.

Nederlands bedrijf doet zaken met buitenland

In deze zaak had eiseres, een Nederlandse vleesproducent, vlees geleverd aan gedaagde De partij die gedagvaard wordt om te verschijnen in een rechtszaak wordt aangeduid als de gedaagde.
» Meer over gedaagde gedaagde, een Frans bedrijf. Eiseres had vanwege openstaande facturen gedaagde in een incassoprocedure gedagvaard voor de Rechtbank Midden-Nederland. Immers, in de algemene leveringsvoorwaarden die eiseres hanteerde, was een forumkeuzebeding Een contractuele bepaling waarin de bevoegde rechter voor beslechting van geschillen door partijen wordt aangewezen.
» Meer over forumkeuzebeding forumkeuzebeding opgenomen waarin dit gerecht was aangewezen als bevoegde rechter. Gedaagde was echter van mening dat de rechtbank onbevoegd was omdat het forumkeuzebeding niet rechtsgeldig tussen partijen was overeengekomen.

De vormvereisten van forumkeuzebeding

In een bevoegdheidsincident Een incidentele vordering waarin de bevoegdheid van de rechter wordt betwist door de gedaagde partij.
» Meer over bevoegdheidsincident bevoegdheidsincident (een procedure voorafgaand aan de behandeling hoofdzaak waarin de bevoegdheid van de rechter wordt vastgesteld) stelde de rechtbank voorop dat artikel 23 lid EEX Verordening van toepassing is. In dit artikel staat dat de overeenkomst Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst overeenkomst tot aanwijzing van een bevoegd gerecht (oftewel: een forumkeuzebeding) wordt gesloten:

1. bij een schriftelijke overeenkomst;
2. in een vorm die gebruikelijk is in de handelswijze tussen partijen;
3. in een vorm die in de internationale handelspraktijk gebruikelijk is.

Internationaal handelscontract

In deze procedure doen de eerste 2 gevallen niet voor. Het gaat hier om de vraag of de forumkeuze is overeengekomen in een vorm die in de internationale handelspraktijk gebruikelijk is. Eiseres voert hiertoe aan dat het gebruikelijk is dat er algemene voorwaarden worden gehanteerd in de internationale vleesbranche waarin een forumkeuzebeding is opgenomen, Voorts voert zij aan dat het gebruikelijk is dat deze voorwaarden niet altijd worden verstrekt aan de afnemer maar dat er slechts op facturen en overige correspondentie naar wordt verwezen.

Rechter: verwijzen naar voorwaarden op facturen voldoende

De rechtbank vindt dat eiseres voldoende heeft aangetoond dat het op facturen verwijzen naar de algemene voorwaarden een gewoonte is in de internationale vleesbranche en dat er tussen partijen wilsovereenstemming De wederzijdse bereidheid van partijen om een bepaalde overeenkomst te sluiten
» Meer over wilsovereenstemming wilsovereenstemming wordt vermoed te bestaan aangaande de toepasselijkheid van deze algemene voorwaarden, inclusief het forumkeuzebeding. De rechtbank acht zichzelf dan ook bevoegd kennis te nemen van het geschil.

Advocaat bij internationale algemene voorwaarden

Als deelnemer aan het internationale handelsverkeer, moet je extra alert zijn op de algemene voorwaarden van een wederpartij. Hierin kunnen allerlei zaken staan waarmee je -als Hollandse ondernemer- niet bekend bent. Een forumkeuzebeding kan betekenen dat je opeens moet procederen voor een rechtbank in Napels of kantongerecht in Helsinki. Onhandig, zeker als je hiervan niet vooraf op de hoogte was. Raadpleeg bij het aangaan van (grote) internationale contacten daarom altijd een advocaat. Die kan de algemene voorwaarden van de wederpartij De tegenpartij in een procedure of de partij met wie een contract is gesloten.
» Meer over wederpartij wederpartij vooraf beoordelen. Of nog beter, verklaar je eigen algemene voorwaarden van toepassing, inclusief forumkeuze voor een Nederlandse rechter. Dat scheelt een hoop gedoe.