Hoofdelijke aansprakelijkheid of borgtocht?

In een recente uitspraak van de Rechtbank Leeuwarden staat de vraag centraal of tussen de eisende partij, ABN AMRO Bank en gedaagde De partij die gedagvaard wordt om te verschijnen in een rechtszaak wordt aangeduid als de gedaagde.
» Meer over gedaagde gedaagde, de heer X, een overeenkomst Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst overeenkomst van borgtocht De overeenkomst waarbij een derde zich verbindt voor de nakoming van de verplichitngen van de (hoofd)schuldenaar.
» Meer over borgtocht borgtocht was overeengekomen of dat er sprake was van hoofdelijke aansprakelijkheid De gehoudenheid van een persoon of bedrijf om schade ontstaan uit een onrechtmatige daad of wanprestatie te vergoeden.
» Meer over aansprakelijkheid aansprakelijkheid. De rechtbank oordeelde dat, hoewel de heer X in de overeenkomst heeft verklaard dat hij zich verbindt als hoofdelijke aansprakelijkheid schuldenaren gezamenlijk aansprakelijk voor een en dezelfde schuld. Betaling van de een werkt bevrijdend voor de ander, jegens de schuldeiser.
» Meer over hoofdelijke aansprakelijkheid hoofdelijk medeschuldenaar, er toch sprake is van borgtocht. Advocaat verbintenissenrecht Marco Guit legt uit.

Borgtocht: nakoming van verbintenis van derde

Van borgtocht is sprake als iemand zich tegenover de schuldeiser verbindt tot nakoming van een verbintenis van een derde, de hoofdschuldenaar. De borg verschaft de schuldeiser slechts zekerheidsrecht Zakelijke rechten die strekken tot ter zekerheid van een vordering, zoals pand en hypotheek.
» Meer over zekerheidsrecht zekerheid, maar hij is niet draagplichtig in zijn relatie tot de hoofdschuldenaar. Een borg kan pas worden aangesproken tot betaling indien de hoofdschuldenaar in gebreke blijft tot nakoming van de overeenkomst.

Hoofdelijke aansprakelijkheid: medeschuldenaar

Bij hoofdelijke aansprakelijkheid is er geen sprake van zekerheidstelling maar van een medeschuldenaar die naast de andere schuldena(a)r(en) staat. De schuldeiser heeft tegenover ieder van hen recht op nakoming van het geheel. De schuldenaren zijn intern draagplichtig wat inhoudt dat degene die meer betaalt dan zijn deel, de rest bij de andere schuldena(a)r(en) kan opeisen.

Hoofdelijke aansprakelijkheid vs borgtocht

De heer X stelt zekerheid voor zijn vennootschappen. De heer X is direct danwel indirect bestuurder en enig aandeelhouder van een aantal vennootschappen. Ten behoeve van deze vennootschappen verlengt en verhoogt hij een reeds bestaande kredietovereenkomst met ABN Amro. In deze kredietovereenkomst verklaart de heer X “zich hoofdelijk verbonden” voor al hetgeen ABN Amro nu of in de toekomst uit hoofde van de kredietovereenkomst van de vennootschappen te vorderen heeft. Uit de tekst zou dus kunnen worden afgeleid dat X hoofdelijk schuldenaar is zodat de bank hem voor het totaal (naast de verbonden vennootschappen) kan aanspreken.

Wetenschap van de bank doorslaggevend

Hoewel gezien de tekst hoofdelijke aansprakelijkheid lijkt te zijn overeengekomen, is er volgens de rechtbank toch sprake van borgtocht nu uit alle omstandigheden blijkt dat het afgesloten krediet de heer X niet aanging en dat hij slechts zekerheid wilde stellen. De rechtbank overweegt dat niet de bewoordingen waarmee iemand zich jegens de schuldeiser verbindt doorslaggevend zijn, maar wat de schuldeiser weet over de verhouding tussen de hoofdschuldenaar en de persoon die zekerheid verschaft. ABN Amro wist, dan wel kan worden geacht te hebben geweten, dat de heer X niet draagplichtig was en dat er feitelijk geen sprake was van hoofdelijke aansprakelijkheid.

Bij borgtocht aanspraak bank beperkt

De kwalificatie van borgtocht is in dit geval relevant voor de toewijzing van de vordering. Bij hoofdelijke aansprakelijkheid kan de bank kort gezegd al hetgeen de vennootschappen uit hoofde van verschillende overeenkomsten aan de bank verschuldigd zijn, bij de heer X opeisen. Bij borgtocht is de toewijsbare vordering van de bank beperkt tot het bedrag dat uit de kredietovereenkomst waarin de borgtocht is aangegaan, zelf voortvloeit. In deze casus scheelt dat de heer X ruim € 35.000.

Advocaat gespecialiseerd in zekerheidsrechten

Het onderscheid tussen hoofdelijke aansprakelijkheid en borgstelling kan aldus grote financiële gevolgen hebben. Toch blijkt uit de uitspraak dat het in contracten en kredietovereenkomsten niet altijd helder staat omschreven. U doet er dus goed aan zich van te voren te laten adviseren wanneer u hoofdelijke aansprakelijkheid of borgtocht aangaat of door een schuldeiser daaruit wordt aangesproken. Let er ook op dat bij een overeenkomst van borgtocht de toestemming van de echtgenoot/echtgenote vereist is! De advocaten van AMS Advocaten kunnen u hierbij van dienst zijn en uw contracten beoordelen of opstellen.