De ingebrekestelling: niet vergeten en juist formuleren!

Als een schuldeiser een tekortkoming Alle gevallen waarin hetgeen de schuldenaar verricht in enig opzicht achter blijft bij hetgeen de verbintenis vergt, ongeacht of deze handelwijze de schuldenaar toerekenbaar is of niet.
» Meer over tekortkoming tekortkoming in de nakoming van een overeenkomst Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst overeenkomst opmerkt, doet hij er verstandig aan om stil te staan bij de boodschap die hij aan de wederpartij De tegenpartij in een procedure of de partij met wie een contract is gesloten.
» Meer over wederpartij wederpartij overbrengt. Indien hij de schuldenaar niet op de juiste wijze in gebreke stelt, loopt hij het risico dat hij zijn recht op schadevergoeding verspeelt. Advocaat verbintenissenrecht Denise Janssen legt uit wat er mis kan gaan aan de hand van twee recente uitspraken.

Tweede kans voor schuldenaar

De Nederlandse wet bepaalt dat een schuldenaar doorgaans een tweede kans moet krijgen om zijn tekortkoming te herstellen. Een schuldenaar raakt dus niet in verzuim De situatie dat, en de periode waarin een schuldenaar nalaat een opeisbare prestatie te verrichten.
» Meer over verzuim verzuim als hij nog geen schriftelijke  ingebrekestelling Een schriftelijke aanmaning waarbij de schuldenaar die tekortschiet in gebreke wordt gesteld en hem een redelijke termijn voor nakoming wordt gesteld.
» Meer over ingebrekestelling ingebrekestelling heeft ontvangen, waarin de schuldeiser hem aanmaant om binnen een redelijke termijn de overeenkomst alsnog na te komen. Pas als de schuldenaar een schriftelijke ingebrekestelling heeft ontvangen en daar niet aan voldoet, raakt hij in verzuim en wordt hij schadeplichtig.

Wanneer geen ingebrekestelling vereist?

Een ingebrekestelling is niet altijd vereist, zoals in het geval dat het blijvend onmogelijk is om de overeenkomst op de afgesproken manier na te komen en wanneer de schade het gevolg is van een onrechtmatige daad Onrechtmatig handelen leidt tot aansprakelijkheid. In sommige gevallen geeft de wet aan dat een derde aansprakelijk is voor door een ander veroorzaakte schade.
» Meer over onrechtmatige daad onrechtmatige daad. Als een uiterste (fatale) termijn is afgesproken voor nakoming, ontstaat het verzuim automatisch door het verstrijken van die termijn. Ook hoeft geen ingebrekestelling meer te worden verstuurd als uit de mededelingen van de schuldenaar kan worden afgeleid dat hij tekort zal schieten in de nakoming.

Klagen en zelf herstel regelen?

Deze uitzonderingen waren niet aan de orde in een recente zaak die het hof moest beoordelen. Een aannemer had een onderaannemer heiwerkzaamheden laten verrichten voor de schuldeiser. Laatstgenoemde meende dat de onderaannemer zijn taken niet goed had uitgevoerd en klaagde daarover bij de aannemer, die meteen liet weten dat hij er zo spoedig mogelijk op terug zou komen. De schuldeiser schakelde echter vrijwel onmiddellijk een derde in die binnen enkele dagen de herstelwerkzaamheden verrichtte. Hij liet zijn advocaat een procedure starten om de factuur van de derde op de aannemer te verhalen.

Kans om tekortkoming te herstellen

De schuldeiser had weliswaar geklaagd, maar hij had het herstel direct zelf ter hand genomen en de aannemer geen enkele kans geboden om de tekortkoming te herstellen. Het hof oordeelde dat de schuldeiser zich daardoor niet aan het systeem van de wet had gehouden en het recht op schadevergoeding had verspeeld.

Eis herstel zonder termijnstelling

In een andere zaak was na een verbouwing sprake van een blijvende lekkage. De schuldeiser klaagde daarover meermaals bij de aannemer. Kort voordat de schuldeiser de woning aan een derde zou verkopen, schreef hij aan de aannemer: “Wij zouden van jou graag schriftelijk bevestigd krijgen dat jij zorg draagt voor een goede afwerking van deze hoek op het moment dat de nieuwe eigenaars hierover bij jou aankloppen. Je hoeft er dus op dit moment niks aan te doen, maar ik vind het wel belangrijk dat je garant staat voor de kwaliteit die je levert als aannemer.”

Juiste wijze ingebrekestelling aannemer?

De schuldeiser betoogde dat hij de aannemer door deze mededeling in gebreke had gesteld. Het hof oordeelde dat deze melding niet door kon gaan voor een ingebrekestelling. Hoewel werd geklaagd over een tekortkoming, kon het hof de wijze waarop het verzoek om een goede afwerking werd geformuleerd niet aanmerken als het stellen van een redelijke termijn voor herstel.

Schadevergoeding door mededelingen schuldenaar

Ondanks dat het hof oordeelde dat geen (correcte) ingebrekestelling was verstuurd, behield deze schuldeiser alsnog zijn recht op schadevergoeding. De aannemer had namelijk na het schrijven van de schuldeiser schriftelijk aan een derde laten weten dat hij niet bereid was om over te gaan tot onbetaald herstel. Ondanks dat deze mededeling niet aan de schuldeiser was gericht, mocht die hieruit toch afleiden dat het geen zin had om een nadere sommatie Een schriftelijke aanmaning om binnen een bepaalde termijn een contractuele of wettelijke verplichting na te komen.
» Meer over sommatie aanmaning te sturen.

Correcte ingebrekestelling voorkomt problemen

Het voorgaande laat zien dat schuldeisers niet altijd op de juiste wijze handelen nadat zij een gebrek constateren. Een dergelijke fout kan een schuldeiser duur komen te staan. Vergeet daarom niet om de schuldenaar in gebreke te stellen, en laat vooral niet na om een redelijke termijn voor herstel te bieden.