Het komt regelmatig voor dat een opengevallen nalatenschap niet alleen substantiële bezittingen, maar ook substantiële schulden bevat. Die bezittingen moeten dan wel worden verkocht om zoveel mogelijk van de schulden te voldoen. Dat kan diverse oorzaken hebben.
Regelmatig is sprake van een substantiële schuld van de erflater aan kinderen in verband met testamentaire ouderlijke boedelverdeling of wettelijke verdeling. In dat geval heeft de langstlevende echtgenoot alle
goed
Goederen zijn alle zaken en alle vermogensrechten.
» Meer over goed
goederen van de nalatenschap van de eerst overleden echtgenoot toebedeeld gekregen. De andere erfgenamen – meestal de kinderen – krijgen dan een geldvordering op de langstlevende echtgenoot, die pas opeisbaar wordt bij het overlijden van de langstlevende echtgenoot. Deze schuld draagt meestal 6% rente en kan dus flink oplopen, zeker als de langstlevende echtgenoot nog een tijd leeft. Bovendien zal deze langstlevende intussen vaak wat interen op het vermogen. Het gevolg daarvan kan zijn dat de waarde van de bezittingen van de nalatenschap bij het overlijden lager zijn dan de totale schuld van de langst levende echtgenoot aan de kinderen.
Erfgenamen die een nalatenschap beneficiair (de wet spreekt van “aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving”) aanvaarden zijn als zij de regels volgen slechts aansprakelijk voor schulden die zij erven met het geërfde vermogen (en niet met hun hele vermogen). Daartegenover dient een beneficiair aanvaarde nalatenschap in uitgangspunt wel volgens de wettelijke regels te worden vereffend. Dat betekent dat er een procedure moet worden gevolgd om eerst de schulden te voldoen, en dan pas het saldo van de nalatenschap te verdelen onder de erfgenamen. Als er een executeur-testamentair is die zijn benoeming heeft aanvaard kan die zijn taak slechts uitvoeren als deze kan verklaren dat de goederen van de nalatenschap ruimschoots toereikend zijn om de schulden van de nalatenschap te voldoen.
Het komt regelmatig voor dat erfgenamen niet op één lijn zitten. Soms is de verhouding met één of meer kinderen en de ouders verstoord geweest, waardoor deze kinderen geen zicht hebben in de vermogenspositie van hun ouders, en er ook sprake is van een vertrouwensbreuk tussen dit kind en diens broers en zussen als andere erfgenamen. Het is dan lastig om de nalatenschap samen af te wikkelen.
Hoewel het mogelijk is om de kantonrechter te laten bepalen dat de
vereffening
Liquidatie van een ontbonden rechtspersoon of op de afwikkeling van een nalatenschap
» Meer over vereffening
vereffening niet door alle erfgenamen maar door één of enkele kan plaatsvinden, is dat iets wat in de praktijk niet vaak gebeurt. Bovendien zijn individuele erfgenamen vaak niet toegerust op het afwikkelen van een nalatenschap waarin dit soort “gedoe” speelt.
Indien een nalatenschap beneficiair is aanvaard, kan de rechtbank op verzoek van een erfgenaam een vereffenaar benoemen. De rechtbank hoeft een dergelijk verzoek niet toe te wijzen, maar als de verzoeker omstandigheden stelt die een belang opleveren bij vereffening door een door de rechtbank te benoemen vereffenaar, zal het in de praktijk vaak wel gebeuren. Vaak speelt in dit soort gevallen dat de erfgenamen niet samen kunnen werken, of er een gebrek aan vertrouwen is tussen de erfgenamen.
Anders dan bij faillissementen, is het niet zo dat de rechtbank een vaste kaartenbak heeft waaruit kan worden geput voor te benoemen vereffenaars. Als een verzoek tot benoeming van een vereffenaar wordt gedaan verwacht de rechtbank dat de verzoeker een concreet voorstel doet voor de persoon van de te benoemen vereffenaar. Afhankelijk van de zaak kunnen er verschillende voorkeuren zijn voor het soort vereffenaar. Regelmatig wordt een notaris of kandidaat-notaris tot vereffenaar benoemd, maar soms is het beter om een advocaat (vaak ook een ervaren faillissementscurator) als vereffenaar te benoemen. Die kan als het nodig is procederen en heeft ervaring hoe om te gaan met de veelheid aan – niet altijd te verenigen – belangen die in een complex dossier met verschillende belanghebbenden kunnen spelen. Het hangt maar net af van de uitdagingen die in de betreffende dossiers spelen.
Een verzoek tot benoeming van een vereffenaar moet worden ingediend door een advocaat. Het is meestal geen heel complex verzoek, maar moet wel de juiste stukken en informatie bevatten. AMS Advocaten heeft veel ervaring met dergelijke verzoeken en is u graag van dienst bij het opstellen van een dergelijk verzoek.
Hidde Reitsma heeft jarenlange ervaring als vereffenaar van nalatenschappen. Hij is een ervaren faillissementscurator en heeft vele en uiteenlopende nalatenschappen afgewikkeld: van eenvoudige negatieve (vaak door alle erfgenamen verworpen) nalatenschappen, waarin slechts één te verkopen vermogensbestanddeel (vaak een woning met een onder water staande hypotheek) zat, tot complexe nalatenschappen met lopende ondernemingen, vastgoed, en/of andere complexiteiten zoals onafgewikkelde echtscheidingen of onverdeelde oude nalatenschappen. Indien u op zoek bent naar een vereffenaar, kunt u contact opnemen met Hidde Reitsma en hem voorleggen of hij in het voorkomende geval bereid is een benoeming tot vereffenaar van een nalatenschap te aanvaarden.