Opvolgen van een onjuist advies: kan er dan sprake zijn van eigen schuld?

In mijn vorige blog besprak ik de situatie waarbij een opdrachtgever zijn adviseur aansprakelijk stelt voor het geven van een onjuist advies. Wat als deze adviseur zich vervolgens verweert door te stellen dat er sprake is van eigen schuld en dat daarom een deel van of zelfs de volledige schade voor rekening van de opdrachtgever moet blijven. Aansprakelijkheidsrecht advocaat Thomas van Vugt bespreekt deze kwestie hieronder.

Eigen schuld verweer

Het eigen schuld-verweer kan worden gevoerd wanneer de schade mede een gevolg is van een omstandigheid die aan de opdrachtgever kan worden toegerekend. In dat geval wordt de ontstane schade verdeeld over de opdrachtgever en de opdrachtnemer (i.c. zou dat de adviseur zijn). Dit betreft dan een evenredige verdeling met de mate waarin de aan ieder toe te rekenen omstandigheden tot de schade hebben bijgedragen (de zgn. causaliteitsafweging).

De billijkheidscorrectie

Na de causale afweging, kan er nog een correctie plaatsvinden. In plaats van een evenredige verdeling, kan er ook een andere verdeling plaatsvinden. De vergoedingsplicht kan in plaats daarvan ook volledig vervallen of juist volledig in stand blijven. Hier kan sprake van zijn wanneer de billijkheid dit wegens de uiteenlopende ernst van de gemaakte fouten of andere omstandigheden van het geval eist (de zgn. billijkheidscorrectie De discretionaire bevoegdheid van de rechter om de verdeling van schade te corrigeren op grond van billijkheid
» Meer over billijkheidscorrectie billijkheidscorrectie).

Stel en bewijslast

De billijkheidscorrectie kan dus met zich meebrengen dat een opdrachtnemer de gehele schade moet vergoeden, ondanks de eigen schuld van de opdrachtgever. Bijvoorbeeld wanneer de opdrachtnemer geen schadebeperkende maatregelen heeft genomen die hij wel had kunnen nemen. De stelplicht en bewijslast van eigen schuld rust op de opdrachtnemer als zijnde de veroorzaker van de schade. Hij is degene die wordt aangesproken tot betaling van schadevergoeding en stelt dat zijn schade verminderd moet worden op grond van eigen schuld van de opdrachtgever.

Schending kernverplichting of zorgplicht

Of het verweer van de opdrachtnemer (i.c. de adviseur) enige kans van slagen heeft, hangt onder meer af van de vraag of het gaat om (i) een schending van de kernverplichting(en) of om (ii) een schending van een bijkomende zorgplicht De verplichting van een opdrachtnemer om de zorg van een goed opdrachtnemer in acht te nemen.
» Meer over zorgplicht zorgplicht in het kader van het verschaffen van een kant-en-klare dienst. In het eerste geval is de verantwoordelijkheid primair overgedragen aan de adviseur. Van de opdrachtgever mag in zo’n geval minder worden verwacht. In het tweede geval kan eigen schuld in een ruimere mate worden aangenomen.

Overeenkomst die strekt tot advisering

In het geval dat van een adviseur, een professionele en bij uitstek deskundige dienstverlener, om advies wordt gevraagd, mag niet van de opdrachtgever worden verwacht dat hij argwanend blijft tegenover zijn adviseur en dit advies op enige wijze zou moeten controleren. Deze adviseur wordt immers juist ingeschakeld om een advies ten behoeve van de belangen van de opdrachtgever te geven. Op dit advies mag daarom ook worden vertrouwd. Vanwege dit contractueel gerechtvaardigd vertrouwen kan er niet snel sprake zijn van eigen schuld aan de zijde van de opdrachtgever. Omdat het advies hier de hoofdverplichting is van de overeenkomst Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst overeenkomst, is de verantwoordelijkheid van de juistheid van dit advies overgedragen op de adviseur. Dit is ook niet zo vreemd. De adviseur wordt immers betaald voor correcte advisering.