waarschuwingsplicht aannemer

Een belangrijk onderwerp in het bouwrecht is de (schending van de) waarschuwingsplicht van een aannemer. Zowel de UAV als het BW wijden hier een bepaling aan.

BW over waarschuwingsplicht

In artikel 7:754 BW is opgenomen dat de aannemer bij het aangaan of het uitvoeren van de overeenkomst verplicht is de opdrachtgever te waarschuwen voor onjuistheden in de opdracht voor zover hij deze kende of redelijkerwijs behoorde te kennen. Deze waarschuwingsplicht geldt ook ten aanzien van gebreken en ongeschiktheid van zaken afkomstig van de opdrachtgever. Daarbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan ongeschiktheid van de grond waarop de opdrachtgever een werk laat uitvoeren, fouten of gebreken in door de opdrachtgever verstrekte plannen, tekeningen, berekeningen, bestekken of uitvoeringsvoorschriften.

Waarschuwingsplicht aannemer tegenover opdrachtgever

De aannemer bezit, zeker in verhouding tot de particuliere opdrachtgever, de expertise. Aan hem wordt dus de verantwoordelijkheid gegeven om na te gaan of de plannen die de opdrachtgever voor ogen heeft fouten bevatten. Of de aannemer een fout daadwerkelijk had moeten behoren te ontdekken hangt af van de deskundigheid die van hem mocht worden verwacht en zal per geval moeten worden beoordeeld.

UAV 1989 over verantwoordelijkheden

In de UAV (1989) worden verschillende verantwoordelijkheden bij de opdrachtgever neergelegd. Zo is de opdrachtgever verantwoordelijk voor de door hem voorgeschreven constructies en werkwijzen en voor door hem ter beschikking gestelde bouwstoffen of hulpmiddelen.

Aannemer blijft waarschuwingsplicht behouden

Deze verantwoordelijkheid ontslaat de aannemer echter niet van de verplichting om de opdrachtgever te wijzen op klaarblijkelijke fouten in constructies, werkwijzen, orders en aanwijzingen, dan wel de bouwstoffen of hulpmiddelen. De term ‘klaarblijkelijke’ is belangrijk. Daaruit volgt dat het moet gaan om de wat meer in het oog springende fouten. De aannemer moet in principe een marginale toetsing uitvoeren op het ontwerp, maar hoeft dat niet van A tot Z opnieuw te doen en te controleren.

UAV 2012: waarschuwingsplicht

De waarschuwingsplicht is in de UAV 2012 neergelegd in § 6 lid 14. Hierin is bepaald dat als de aannemer zijn waarschuwingsplicht schendt, hij aansprakelijk is voor de schadelijke gevolgen van dit verzuim. Bij de bepaling of een aannemer zijn waarschuwingsplicht heeft geschonden hanteert de Raad van Arbitrage (RvA) onder meer de volgende criteria:

• de deskundigheid van de aannemer en directie;
• de aard van de constructie (een doorsnee constructie of een bijzondere, niet-alledaagse en dus risicovollere constructie);
• de aard van de ontwerpfout.

Geldigheid waarschuwing afhankelijk van klare taal

Als er sprake is van een waarschuwingsplicht, dan wordt van de aannemer verwacht dat hij duidelijk waarschuwt. Volgens jurisprudentie kan een onduidelijke waarschuwing gelijk worden gesteld aan het geheel ontbreken van een waarschuwing. Ook de deskundigheid van een onderaannemer speelt een rol. Deze deskundigheid (of gebrek aan) wordt in beginsel aan de aannemer toegerekend en daarmee wordt dus ook diens waarschuwingsplicht nader geconcretiseerd.

RvA: waarschuwingsplicht vervalt bij deskundige opdrachtgever

De lijn die de Raad van Arbitrage voor de Bouw doorgaans hanteert is dat de aanwezige deskundigheid van een opdrachtgever de aannemer kan ontslaan van zijn waarschuwingsplicht. Bij de vaststelling of een waarschuwingsplicht is geschonden wordt rekening gehouden met deze deskundigheid. Naarmate de opdrachtgever meer expertise bezit, neemt de plicht van de aannemer om te waarschuwen af.

Burgerlijke rechtspraak over waarschuwingsplicht

De burgerlijke rechtspraak heeft deze factor vrijwel nooit laten meewegen bij de beoordeling van de schending van de waarschuwingsplicht. Volgens de civiele rechter ontslaat de deskundigheid van de opdrachtgever de aannemer niet van zijn waarschuwingsplicht. Wel wordt hiermee rekening gehouden bij de bepaling van de omvang van de schade. Op grond van grond van de ”eigen schuld’ kan de rechter een deel van de schade voor rekening van de opdrachtgever laten komen.