onrechtmatige publicatie

Uitlatingen mogen niet onrechtmatig zijn

Kritiek uiten in het openbaar –bijvoorbeeld in een krant of op internet- mag, ook als die zéér scherp is. Dat valt onder het recht van vrijheid van meningsuiting. Maar er is een grens. Uitlatingen mogen niet onrechtmatig zijn.

In geval van een onrechtmatige publicatie kunnen er civielrechtelijke acties worden ondernomen, zoals het versturen van een sommatiebrief en/of het opstarten van een kort geding.

Vrijheid van meningsuiting of onrechtmatige uitlating?

Wanneer is er sprake van een onrechtmatige publicatie? Een rechter in een civiele procedure zal die vraag eerst moeten beantwoorden. Hierbij zal hij een afweging moeten maken tussen het recht op vrijheid van meningsuiting enerzijds, en het recht op bescherming van de goede naam en eer anderzijds. Deze rechten zijn neergelegd in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) en de Grondwet.

Als een uitlating schade toebrengt aan de reputatie, eer en/of goede naam van anderen, moet de betreffende publicatie in het belang zijn van (een deel van) de samenleving. Hierbij gaat het om een maatschappelijk belang zoals het aan de kaak stellen van misstanden. Louter een persoon of een bedrijf zwartmaken zonder ander doel wordt al snel onrechtmatig geacht.

Relevante omstandigheden bij onrechtmatigheid

Bij het oordeel over de onrechtmatigheid zijn onder meer de volgende omstandigheden relevant:

• • enerzijds de aard van de gepubliceerde uitlatingen en de ernst van de te verwachten gevolgen en anderzijds de ernst van de misstand die de uitlatingen aan de kaak beogen te stellen,
  • de mate waarin ten tijde van die uitlatingen de verdenkingen steun vonden in het toen beschikbare feitenmateriaal,
  • de inkleding van de verdenkingen,
  • de mate van waarschijnlijkheid dat het in het algemeen belang nagestreefde doel langs andere, minder schadelijke wegen met een redelijke kans op spoedig succes had kunnen worden bereikt en de kans dat de betreffende informatie ook zonder de verweten publicatie bekend was geworden bij diegenen tot wie de publicatie is gericht.

Beschuldiging moet uit feiten blijken

Deze opsomming is niet limitatief. Er zijn andere omstandigheden die bij de beoordeling een rol kunnen spelen. De vraag of en zo ja in welke de mate de beschuldiging steun vond in het feitenmateriaal dat ten tijde van uitlating beschikbaar was, kan van doorslaggevend belang zijn.

Ook met de plaats waar de uitlating is gepubliceerd kan rekening worden gehouden. ‘Een kritische of beledigende tekst op een internet forum zal sneller worden toegestaan dan op de voorpagina van een serieus nieuwsmedium. Overigens kunnen ook uitlatingen op social media zoals twitter en Facebook onrechtmatig zijn.

Schadevergoeding en rectificatie

Oordeelt de rechter eenmaal dat een publicatie onrechtmatig is, dan kan de persoon die de uitlating gedaan heeft gehouden worden tot verwijdering van de publicatie.

Daarnaast kan hij ook worden veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding. De schade van de gedupeerde zal in eerste instantie zien op reputatieschade, maar ook inkomstenderving en advocaatkosten kunnen hieronder vallen. Bovendien kan de publicist worden veroordeeld om een rectificatie te plaatsen.

Advocaat bij onrechtmatige publicatie

Ons advocatenkantoor heeft veel ervaring met zaken over onrechtmatige publicatie, smaad en laster, rectificatie en schadevergoeding. Indien nodig zal zij adequaat kunnen handelen en bijvoorbeeld een verbod op publicatie of rectificatie in kort geding kunnen eisen. De AMS advocaat is sterk betrokken bij de zaken van zijn cliënten, werkt met korte lijnen en biedt scherpe tarieven.