smaad en laster

Onrechtmatige daad

Smaad en laster zijn begrippen die afkomstig zijn uit het Wetboek van Strafrecht. Het zijn misdrijven waarop boetes en zelfs celstraffen staan, alhoewel er in Nederland zelden iemand achter de tralies beland voor smaad of laster. Iemand die zich schuldig maakt aan smaad of laster begaat ook een onrechtmatige daad.

In artikel 6:162 van het Burgerlijk Wetboek is opgenomen dat hij die jegens een ander een onrechtmatige daad pleegt verplicht is de schade te vergoeden die de ander daardoor lijdt. Ook kunnen er diverse maatregelen worden gevorderd in een kort geding of bodemprocedure, zoals rectificatie en verwijdering van de onrechtmatige uitlatingen.

Smaad of smaadschrift

Bij smaad gaat het om uitlatingen waarmee geprobeerd wordt om iemands reputatie te ruïneren: geprobeerd wordt iemands eer en goede naam aan te tasten. Zonder dat dat noodzakelijk is uit verdediging, wordt iemand in het openbaar zwart gemaakt door de betreffende persoon te beschuldigen van bijvoorbeeld het plegen van strafbare feiten, zoals oplichting of fraude.

Het hoeven niet per se strafbare feiten te zijn waar iemand van beschuldigd wordt. Een publiekelijke beschuldiging van vreemdgaan kan ook strafbaar (en dus onrechtmatig) zijn. Als zo’n beschuldiging schriftelijk wordt gedaan (hier vallen ook beschuldigingen op het internet onder) dan is sprake van smaadschrift.

Verschil tussen smaad en laster

Bij laster gaat het erom dat iemand beschuldigingen over een ander uit in het openbaar, terwijl hij of zij weet of had moeten weten dat die beschuldigingen niet waar zijn. De grens met smaad is soms lastig te trekken. Als je weet dat iets niet waar is dan kan het laster zijn, als je de waarheid vertelt dan kan het nooit laster zijn.

Maar er kan wel sprake zijn van smaad of smaadschrift, want ook de waarheid vertellen kan strafbaar (en dus onrechtmatig) zijn. Het gaat namelijk niet zozeer om de vraag of iemand liegt, maar of iemands eer en goede naam wordt aangetast door de betreffende beschuldiging.

Schadevergoeding

Hoewel van smaad en laster aangifte kan worden gedaan, leiden deze strafbare feiten zelden tot een gevangenisstraf, hooguit tot een relatief lage geldboete. Daarom kiezen veel slachtoffers van smaad of smaadschrift ervoor om (ook) via het civiele recht juridische actie te ondernemen tegen de dader.

Als een beschuldiging of verdachtmaking onrechtmatig is, dan heeft de benadeelde op grond van het Burgerlijk Wetboek recht op schadevergoeding. Er zijn verschillende soorten schade die geleden kunnen worden. De belangrijkste zijn reputatieschade en (voor bedrijven) omzetschade.

Advocaat bij smaad en laster

Onze mediarecht advocaat Thomas van Vugt heeft ruim twintig jaar ervaring met zaken over onrechtmatige publicatie en smaad en laster. Indien nodig kan hij pijlsnel handelen en bijvoorbeeld een verbod op publicatie of rectificatie in kort geding eisen. Thomas is sterk betrokken bij de zaken van zijn cliënten en werkt graag met korte lijnen.