Een joint venture is een samenwerkingsvorm tussen ondernemingen die hun zelfstandigheid behouden. De joint venture is erop gericht om een bepaald project of economische activiteit te ontplooien. De joint venture ziet op enkel de samenwerking en houdt geen fusie van de deelnemende ondernemingen in. De samenwerkingspartners behouden dus hun zelfstandigheid en blijven ook hun eigen ondernemingsactiviteiten verrichten, los van de andere partner.
Ten behoeve van de samenwerking wordt een juridisch zelfstandige entiteit (de joint venture of JV) opgericht. Een joint venture kan in verschillende ondernemingsvormen gegoten worden. Partijen kunnen besluiten een CV of een VOF op te zetten. Of er wordt een aparte BV opgericht waarin de joint venture wordt ondergebracht.
De partners staan nagenoeg vrij de joint venture in te richten naar eigen keuze. Zij regelen zelf de wijze en omvang van de samenwerking en de verhoudingen binnen de joint venture. Deze verhoudingen worden vaak in een specifieke joint venture- overeenkomst vastgelegd. Deze overeenkomst bevat onder meer bepalingen met betrekking tot de financiering, de verdeling van de opbrengsten, de verdeling van taken tussen de partners, de duur van de joint venture en een geschillenregeling. In de meeste gevallen is een joint-venture gestructureerd in een BV; de joint venture overeenkomst is dan in feite een aandeelhoudersovereenkomst die de specifieke elementen van samenwerking regelt.
Er zijn geen specifieke wettelijke regels omtrent de joint venture. Partijen hebben in principe aanzienlijke contractsvrijheid bij het opzetten van een joint venture. Dit is enerzijds een groot voordeel. Het geeft partijen de mogelijkheid om alleen die afspraken te maken die zij in het kader van hun gerichte samenwerking nodig achten. Anderzijds kan dit ertoe leiden dat het contract een omvangrijk document wordt waarin alles tot in detail wordt vastgelegd.
Een andere eigenschap van de joint venture is, dat het in beginsel geen langdurig samenwerkingsverband betreft. Dit brengt het risico op conflict met zich mee. De partners zijn behalve voor het specifieke doel van de joint venture niet (juridisch) aan elkaar verbonden of voor elkaar aansprakelijk. Er kan dus een situatie ontstaan waarbij de ene partner een ander belang heeft dan de andere partner. Als aandeelhouders en/of bestuurders van de joint venture dienen de partners bij hun besluitvorming wel het belang van de joint venture voorop te stellen. Bij geschillen kan de Ondernemingskamer soms uitkomst bieden.