bewijsbeslag

Bewijslevering is van groot belang. Een middel dat partijen daarbij ten dienste staat, is bewijsbeslag. Een partij kan vorderen dat hij inzage in bepaalde documenten krijgt, als hij daarbij een rechtmatig belang heeft.

Inzage in documenten

De hoofdregel is dat niemand verplicht is aan anderen inzage te bieden in de documenten die hij onder zich heeft. De wet maakt op deze hoofdregel een uitzondering: onder omstandigheden kan een partij vorderen dat hij inzage, of een afschrift krijgt van bepaalde gegevens. De drie voorwaarden hiervoor zijn dat (i) de verzoeker een rechtmatig belang heeft bij de inzage, (ii) het verzoek ziet op bepaalde bescheiden en (iii) de verzoeker partij is bij de rechtsbetrekking waar de bescheiden op zien.

Rechtmatig belang

De wet bepaalt dat de verzoeker een rechtmatig belang moet hebben bij de inzage in of afgifte van de documenten. Dit wil zeggen dat de documenten relevant moeten zijn voor de rechtspositie van de verzoeker. Het is niet vereist dat de stukken van doorslaggevend belang zijn, maar het komt er op aan of de verzoeker een onredelijk nadeel lijdt als de stukken ontbreken. De verzoeker heeft bijvoorbeeld geen rechtmatig belang bij de inzage, als de verzoeker slechts vermoedt dat de stukken relevant kunnen zijn.

Het is aan de verzoeker om aannemelijk te maken – en zo nodig te stellen en bewijzen – dat hij een rechtmatig belang heeft bij inzage in de stukken. 

Bepaalde bescheiden en voldoende bepaald

Het verzoek tot inzage moet zien op “bepaalde bescheiden”. De verzoeker moet kunnen aangeven welke informatie hij wil inzien. Dit komt doordat de bevoegdheid om informatie op te vragen bij een ander niet mag worden misbruikt voor zogeheten ‘fishing expeditions’. De verzoeker mag dus niet zomaar alle administratie van een ander opvragen.

Het verzoek tot het opvragen van de stukken moet voldoende bepaald zijn. Dit betekent dat het verzoek specifiek moet zijn. In de rechtspraak is aangenomen dat “het volledig cliëntendossier” onvoldoende bepaald is. Het opvragen van “alle tussen partijen gewisselde correspondentie” kan echter wél voldoende bepaald zijn. De vraag of een verzoek voldoende bepaald is, hangt dus ook af van de feiten en omstandigheden.

Het is tevens vereist dat de documenten op het moment van het verzoek bestaan. Het is niet mogelijk om inzage te verzoeken in documenten die nog moeten worden opgemaakt.

Partij bij de rechtsbetrekking

Degene die inzage in de documenten verzoekt, moet partij zijn bij de rechtsbetrekking waar de stukken op zien. Dit vereiste maakt dat niet iedereen bij anderen informatie kan opvragen. Het begrip rechtsbetrekking wordt overigens breed uitgelegd: ook als de verzoeker mogelijk een vordering uit onrechtmatige daad heeft en de stukken daarop zien, dan is de verzoeker partij bij de rechtsbetrekking.

Het is overigens niet vereist dat degene die de stukken onder zich heeft partij is bij de rechtsbetrekking. In de rechtspraak is de mogelijkheid dat de betreffende stukken door een derde worden gehouden aanvaard.

Op ieder moment

Een partij kan op ieder moment verzoeken dat bepaalde gegevens of documenten aan hem worden verstrekt. Dit kan tijdens een procedure, maar ook in een zelfstandige procedure of in een kort geding.

Weigering door gewichtige reden en belangenafweging

Als aan de bovengenoemde voorwaarden is voldaan, kan een verzoek tot inzage in bepaalde documenten alsnog worden geweigerd. Dit is het geval als de houder van de stukken een gewichtige reden heeft om de inzage of afgifte te weigeren. Een gewichtige reden kan bijvoorbeeld zijn dat de betreffende documenten vertrouwelijke gegevens bevatten.

Een andere grond om inzage te weigeren, is als de verzoeker ook zonder de betreffende documenten in redelijkheid zijn vordering zou kunnen instellen. In dat geval gaat het om een belangenafweging en komt het neer op de vraag of de verzoeker de documenten ook echt nodig heeft, of dat bewijsvoering op een minder ingrijpende manier kan plaatsvinden, bijvoorbeeld door het horen van getuigen. De rechter maakt uiteindelijk deze belangenafweging.

Advocaat voor bewijsbeslag

De advocaten van AMS hebben veel ervaring met het leggen van bewijsbeslag. Daarnaast adviseren de advocaten van AMS veelvuldig bedrijven en particulieren bij het bepalen van hun (rechts)positie. De advocaten zijn sterk betrokken bij de zaken van hun cliënten, werken met korte lijnen en bieden scherpe tarieven.