aansprakelijkheid handelsagent

 

Het delcrederebeding

Het uitgangspunt is dat de handelsagent in beginsel niet aansprakelijk is tegenover de principaal voor de naleving van de verplichtingen van de derde. De wet biedt partijen echter een regeling op basis waarvan zij hiervan kunnen afwijken. Partijen kunnen in dat kader een afwijkend beding met elkaar overeenkomen, ook wel het delcrederebeding genoemd.

De principaal en de handelsagent kunnen ervoor kiezen de aansprakelijkheid van de handelsagent uit te breiden. Zo kunnen ze met elkaar overeenkomen dat de handelsagent medeaansprakelijk is voor de positieve afloop van de door hem bemiddelde of afgesloten overeenkomst. Tegenover het risico dat zich voor de handelsagent meebrengt, kan hij extra provisie bedingen.

Of een delcrederebeding tussen partijen kan worden overeengekomen, hangt af van de werkzaamheden van de handelsagent. Het delcrederebeding is namelijk alleen mogelijk wanneer er sprake is van actief bemiddelen door de handelsagent. Het beding is dus niet van toepassing op overeenkomsten waarbij de agent niet heeft bemiddeld of op overeenkomsten die niet door de agent zijn afgesloten.

Het voordeel van het overeenkomen van een delcrederebeding is dat het een prikkel is voor de handelsagent om zich te informeren over de kredietwaardigheid van de derde. Het beding voorkomt bovendien dat de agent ter verhoging van zijn provisie overeenkomsten afsluit met insolvente derden. Ook voor de principaal kan het voordelig zijn. Het kan de principaal helpen om over een twijfel heen te stappen om met een derde een overeenkomst te sluiten.

Beperkingen

Om de handelsagent te beschermen heeft de wetgever echter een aantal beperkingen aan het delcrederebeding verbonden:

 

• • Zo kan het beding alleen schriftelijk tussen partijen worden overeengekomen.
    
    
  • De handelsagent is alleen aansprakelijk voor de gegoedheid van de derde, tenzij schriftelijk anders is overeengekomen.
    
    
  • De hoogte van het bedrag waarvoor de handelsagent aansprakelijk kan zijn, is beperkt tot het bedrag van de overeengekomen provisie. Een verdergaande aansprakelijkheid van de handelsagent kan slechts worden overeengekomen met het oog op een bepaalde overeenkomst of met het oog op de overeenkomsten die de handelsagent zelf in naam van de principaal zal sluiten.
    
    
  • Wanneer er sprake is van een wanverhouding tussen de bedongen provisie en het risico voor de handelsagent, heeft de rechter een matigingsbevoegdheid voor zover het bedrag waarvoor de handelsagent aansprakelijk is de provisie overschrijdt.

Financieel onderzoek

Net als voor de principaal een zorgplicht geldt, rust ook op de handelsagent een zorgvuldigheidsplicht. De handelsagent dient namelijk eerst een onderzoek in te stellen naar de financiële toestand van de derde. Hij is ten volle aansprakelijk voor de schade indien hij in zee gaat met derden die notoir insolvent zijn of met wiens slechte financiële status hij redelijkerwijs bekend moest zijn.

Matigingsbevoegdheid

De rechter dient bij zijn bevoegdheid tot het matigen van het bedrag waarvoor de handelsagent aansprakelijk is, rekening te houden met alle omstandigheden. In het bijzonder met de wijze waarop de handelsagent de belangen van de principaal heeft behartigd. Deze matigingsbevoegdheid betreft enkel het bedrag dat de provisie te boven gaat. Daarbij is het aannemelijk dat de rechter het bedrag niet zal matigen tot een lager bedrag dan waarvoor de handelsagent zijn aansprakelijkheid heeft gedekt.

Dwingend recht

Van de wetsbepaling die de aansprakelijkheid van de handelsagent regelt, kan niet door partijen worden afgeweken. De bepaling is namelijk van dwingend recht. Als er toch door partijen van wordt afgeweken dat is die afspraak nietig. Niettemin is het aannemelijk dat wanneer niet aan het vormvoorschrift van schriftelijk wordt voldaan conform de eerst genoemde beperking, dit beding of de overeenkomst in plaats van nietig vernietigbaar is.