Overheidsaansprakelijkheid ziet op de
aansprakelijkheid
De gehoudenheid van een persoon of bedrijf om schade ontstaan uit een onrechtmatige daad of wanprestatie te vergoeden.
» Meer over aansprakelijkheid
aansprakelijkheid van de overheid voor schade die burgers door handelen van de overheid lijden.
Er kan sprake zijn van overheidsaansprakelijkheid bij een onrechtmatige overheidsdaad maar ook bij sommige rechtmatige handelingen van de overheid.
Iemand die een
onrechtmatige daad
Onrechtmatig handelen leidt tot aansprakelijkheid. In sommige gevallen geeft de wet aan dat een derde aansprakelijk is voor door een ander veroorzaakte schade.
» Meer over onrechtmatige daad
onrechtmatige daad pleegt jegens een anders is aansprakelijk voor de schade die daardoor is ontstaan. Ook de overheid kan
onrechtmatig
Ieder handelen of nalaten dat in strijd is met een wet of met de maatschappelijke betamelijkheid.
» Meer over onrechtmatig
onrechtmatig handelen. Dit wordt een onrechtmatige overheidsdaad genoemd en wordt aan de hand van het algemene artikel voor onrechtmatige daad (artikel 6:162 BW) beoordeeld. Voorbeelden van onrechtmatige overheidsdaden zijn: het niet nakomen van bepaalde toezeggingen, in strijd handelen met (door toezeggingen) bij de burger opgewekt vertrouwen of het geven van onjuiste informatie. Maar ook feitelijke daden zoals gevaarzetting of hinder kunnen onder omstandigheden worden aangemerkt als onrechtmatig.
Niet alleen onrechtmatig overheidshandelen kan tot schade leiden. Ook als de overheid op rechtmatige wijze bepaalde besluiten neemt of uitvoert, kan een burger hier schade van ondervinden. Bijvoorbeeld de wijziging van een bestemmingsplan of wijziging van het gebruik van (nabijgelegen) openbare ruimte kan waardevermindering opleveren voor een burger/ondernemer. Deze schade wordt planschade genoemd en kan voor vergoeding in aanmerking komen. De Wet Ruimtelijke Ordening (artikel 6.1) biedt in dit geval de mogelijkheid van tegemoetkoming.
Daarnaast kan er een aansprakelijkheid op de overheid rusten als een burger of ondernemer onevenredige schade oploopt als gevolg van de rechtmatige uitoefening van overheidstaken (bijvoorbeeld de afsluiting van een weg). De schadevergoeding in dit geval wordt ook wel nadeelcompensatie genoemd.