Relatiebeding in arbeidsrecht: wat valt er onder begrip “relatie”?

In veel arbeidsovereenkomsten is een concurrentiebeding en een relatiebeding op genomen. Maar het is niet altijd glashelder wat precies concurrerende werkzaamheden zijn, of wat er precies onder een “relatie” valt. In een recent arrest staat het hof voor de vraag of de werknemer in die kwestie het relatiebeding Een relatiebeding is een afspraak tussen een werkgever en een werknemer die de werknemer verbiedt na het einde van de arbeidsovereenkomst werkzaam te zijn voor klanten of relaties van de werkgever.
» Meer over relatiebeding relatiebeding heeft geschonden. Hoe legt de rechter een niet geheel duidelijk relatiebeding uit? Advocaat arbeidsrecht Sander Schouten bespreekt de zaak.

Contractueel relatiebeding

Tussen de werkgever en werknemer was in de arbeidsovereenkomst De overeenkomst waarbij de ene partij, de werknemer, zich verbindt in dienst van de andere partij, de werkgever, tegen loon gedurende zekere tijd arbeid te verrichten.
» Meer over arbeidsovereenkomst arbeidsovereenkomst een relatiebeding opgenomen. Hierin werd het de werknemer verboden om gedurende twee jaar na het einde van het arbeidscontract direct of indirect zakelijke contacten te onderhouden met of voor te stellen aan enige relatie van de werkgever. Met “relatie” wordt volgens het beding bedoeld: alle personen en organisaties waarin de afgelopen twee jaar aantoonbaar contact mee is geweest.

Schending relatiebeding na einde dienstverband?

De werknemer is na opzegging van zijn dienstverband bij werkgever voor zichzelf begonnen. Hij heeft op een gegeven moment de heer X benaderd met het voorstel voor X diensten te gaan verrichten. Werkgever heeft zich op het standpunt gesteld dat werknemer hiermee het relatiebeding heeft geschonden alsmede het geheimhoudingsbeding. Hierop staat een forse contractuele boete. Werkgever wendde zich tot een arbeidsrecht advocaat en de advocaat startte een procedure bij de kantonrechter.

Kantonrechter: contractueel relatiebegrip (te) ruim geformuleerd

De kantonrechter heeft in zijn vonnis overwogen dat een ruime omschrijving van het begrip relatie is gegeven. Ook vallen onder het beding relaties waarmee werkgever nog niet heeft gecontracteerd, maar met wie al wel zodanige gesprekken zijn gevoerd dat er een reële mogelijkheid bestaat dat de gesprekken op een overeenkomst Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst overeenkomst zullen uitdraaien. Een eenmalige lunchafspraak om de mogelijkheden te verkennen of om in contact te komen met een potentiële klant is volgens de rechter echter onvoldoende om te kunnen spraken van een relatie.

Hof: uitleg “relatie” conform Haviltex-maatstaf

Het hof is het niet met dit oordeel eens en overweegt in het hoger beroep Ons burgerlijk procesrecht kent het beginsel dat er onderzocht wordt in twee instanties: een ieder heeft het recht op een nieuwe behandeling van de zaak door een hogere rechter.
» Meer over hoger beroep hoger beroep dat de kantonrechter een te beperkende uitleg geeft aan het begrip relatie. De uitleg van het begrip dient te geschieden aan de hand van het Haviltex-criterium. Dit betekent dat niet alleen een zuiver taalkundige uitleg van de contractsbepaling maar ook de context van het gehele contract Een akte (schriftelijke vastlegging) van een overeenkomst.
» Meer over contract contract in ogenschouw moet worden genomen. De vraag of er sprake is van een relatie van de werkgever kan volgens het hof dus niet in het algemeen worden omschreven maar moet per geval worden bekeken. Soms zal na een eerste toevallige ontmoeting niet snel van een relatie kunnen worden gesproken. Maar in andere gevallen kan het best zo zijn dat ook als er nog geen zodanige gesprekken zijn gevoerd dat er een reële mogelijkheid bestaat dat de gevoerde gesprekken op een overeenkomst zullen uitdraaien er niettemin al van een relatie kan worden gesproken. Aldus het hof.

AMS arbeidsrecht advocaat bij relatiebeding

De vraag of in deze zaak X als een relatie van de werkgever kan worden beschouwd, zal het hof dus onderzoeken aan de hand van alle omstandigheden. In dit geval oordeelt het hof dat X inderdaad als een relatie kan worden aangemerkt en stelt in rechte vast dat de werknemer het relatiebeding heeft geschonden. Maar gezien ook het juridische debat over de vraag of X als relatie kon worden aangemerkt, was het begrijpelijk dat de werknemer niet wist dat hij in strijd met het relatiebeding handelde. Het hof besluit daarom tot matiging van de excessieve boete.