In een recent arbeidsgeschil maken zowel werkgever als werknemer aanspraak op bedragen die zij over en weer aan elkaar verschuldigd zouden zijn. Mag de werkgever een beroep op
verrekening
Het tegen elkaar wegstrepen van schulden over en weer waardoor een verbintenis teniet gaat.
» Meer over verrekening
verrekening doen? Of is er sprake van
onverschuldigde betaling
Het verrichten van een prestatie zonder (rechts)grond; recht op terugvordering.
» Meer over onverschuldigde betaling
onverschuldigde betaling? advocaat arbeidsrecht Sander Schouten licht de uitspraak van de kantonrechter toe.
Aanleiding van het geschil was de opzegging van het dienstverband door de werknemer. Hij had nog recht op loon en
vakantiegeld
Jaarlijkse toelage die een werknemer krijgt met het idee om de extra kosten van vakantie te dekken.
» Meer over vakantiegeld
vakantiegeld, maar de werkgever weigerde uit te betalen. De kantonrechter stelt vast dat de werkgever inderdaad nog een bedrag aan de werknemer verschuldigd is. De werkgever heeft dit op zich niet betwist, maar hij stelt dat hij nog een vordering op de werknemer heeft. Hij wil de bedragen over en weer verrekenen.
Volgens de werkgever bestaat zijn vordering uit een geldlening. De werkgever zou (extra) betalingen hebben verricht aan de werknemer ten tijde van een loonbeslag op het salaris van de werknemer. De werknemer zou zo niet teveel hinder ondervinden, omdat zijn maandelijkse inkomsten gelijk bleven. Volgens de werkgever was de afspraak dat de werknemer deze ontvangen bedragen later zou terugbetalen. Maar de werknemer ontkent deze afspraak. Kan er nu toch worden verrekend?
Een beroep op verrekening kan alleen slagen als de tegenvordering is erkend door de
wederpartij
De tegenpartij in een procedure of de partij met wie een contract is gesloten.
» Meer over wederpartij
wederpartij, of als deze tegenvordering op eenvoudige wijze is vast te stellen. In casu doet zich geen van beide situaties voor. De werknemer betwist het bestaan van de geldlening en de lening is (zonder nadere bewijslevering) niet makkelijk vast te stellen. De rechter wijst het beroep op verrekening af en veroordeelt de werkgever tot betaling van de werknemer.
De werkgever vordert vervolgens in reconventie een
declaratoir vonnis
Een vonnis waarmee de rechter door middel van een zogenaamde verklaring voor recht een rechtsverhouding tussen partijen vaststelt.
» Meer over declaratoir vonnis
verklaring voor recht dat de extra bedragen onverschuldigd zijn betaald aan de werknemer. De werknemer is volgens werkgever op die grond dan gehouden tot terugbetaling. Maar ook hierin wordt hij niet door de rechter gevolgd.
Iets is pas onverschuldigd betaald als de betaling zonder rechtsgrond is verricht. De werkgever heeft echter zelf aangegeven dat er wel een rechtsgrond aanwezig was: de afspraak dat de werkgever de extra bedragen zou uitkeren ter compensatie van het gelegde beslag. Er is dus geen sprake van onverschuldigdheid. Dat partijen van mening verschillen over het vervolg van die betalingen (lenen danwel geen lening c.q. terugbetalen naderhand) doet aan de afspraak om die bedragen te betalen, niet af.
De werkgever vindt gewoon dat hij recht heeft op teruggave van die bedragen. De rechter overweegt dat er weliswaar sprake kan zijn van een “gevoelsmatige” onverschuldigdheid, maar dat dit niet hetzelfde is als het “juridisch onverschuldigd zijn”. Over het bestaan van de geldlening kan de rechter geen oordeel geven. De werkgever heeft jammer genoeg nagelaten een verklaring voor recht in te stellen dat er sprake was van een lening.
De werkgever staat uiteindelijk met lege handen. Hij moet de werknemer wel het loon en vakantiegeld uitkeren, maar kan zijn lening niet verrekenen. Deze spagaat had eenvoudig voorkomen kunnen worden als de lening op papier was gezet. Leg afspraken over terugbetaling en de termijnen ook goed vast. Zo heb je altijd
bewijs
In het Nederlandse procesrecht geldt als hoofdregel dat de rechter alleen die feiten of rechten aan zijn beslissing ten grondslag mag leggen, die in de rechtszaak aan hem ter kennis zijn gekomen of zijn gesteld en die zijn komen vast te staan.
» Meer over bewijs
bewijs voorhanden mocht het nodig zijn.