Aparte schadeprocedure na wanbeleid bestuurder

De ondernemingskamer Een afdeling van het Gerechtshof te Amsterdam dat bevoegd is kennis te nemen van diverse ondernemingsrechtelijke en sociaal- of financieel-economisch georiënteerde zaken.
» Meer over ondernemingskamer Ondernemingskamer heeft onlangs vastgesteld dat er bij Meavita sprake was van wanbeleid (en wie daarvoor verantwoordelijk was). Die vaststelling vindt plaats in de zogenaamde tweede fase van de enquêteprocedure Een gerechtelijke procedure bij de Ondernemingskamer. De OK kan een onderzoek naar de gang van zaken bij en het beleid van een bedrijf bevelen, in dat kader ingrijpen in de onderneming.
» Meer over enquêteprocedure enquêteprocedure. In de media verschijnen berichten dat er aanspraak gemaakt kan worden op een schadevergoeding. Maar dit klopt niet. Het oordeel wanbeleid betekent immers niet dat een bestuurder (of commissaris) schadeplichtig is. Advocaat ondernemingsrecht Marco Guit legt uit.

Wie vraagt Ondernemingskamer om onderzoek?

Een onderzoek bij de Ondernemingskamer (ook wel enquêteprocedure genoemd) begint door een verzoekschrift Zaken die niet met een dagvaarding beginnen, worden ingeleid met een verzoekschrift. De wet verbindt een aantal minimumvereisten aan de inhoud van een verzoekschrift.
» Meer over verzoekschrift verzoekschrift in te dienen bij de Ondernemingskamer. In principe kan dit verzoekschrift worden ingediend door eenieder die 10% van het geplaatste kapitaal van een BV vertegenwoordigt, of € 225.000,- in bezit heeft in aandeel De gedeelten waarin het kapitaal van een BV of NV is verdeeld.
» Meer over aandeel aandelen of certificaten.

Een bezwarenbrief gaat vooraf

Het is wel van belang dat, voordat het verzoekschrift is ingediend, de desbetreffende verzoek(st)er eerst zijn of haar bezwaren aan het bestuur kenbaar heeft gemaakt.  Anders zou het bestuur van de  vennootschap worden overvallen door deze (voor de onderneming vaak ingrijpende) enquêteprocedure. Tussen het kenbaar maken van de bezwaren en het opstarten van de enquêteprocedure mag geen lange periode zitten. Wel moet de tussenliggende periode tussen het bezwaar en de procedure lang genoeg zijn om de bezwaren weg te nemen.

Twijfel aan door vennootschap gevoerde beleid?

Het oordeel wanbeleid komt pas nadat de Ondernemingskamer een onderzoeker heeft aangesteld. Deze onderzoeker wordt door de Ondernemingskamer aangesteld, omdat er twijfel is aan het door de vennootschap gevoerde beleid. Nadat de onderzoeker zijn rapport heeft opgesteld en ingediend – bij grote zaken gaan hier jaren over heen – geeft de Ondernemingskamer haar uiteindelijke oordeel, als binnen twee maanden na deponering wordt verzocht om wanbeleid vast te stellen (en eventueel maatregelen te treffen). Dit wordt de “tweede fase” van de enquêteprocedure genoemd. Bij Meavita werd het vermoeden van wanbeleid uiteindelijk bekrachtigd.

Wat is precies wanbeleid?

Wanbeleid is een soort ‘containerbegrip’. Het komt er in essentie op neer of het bestuur (soms in samenwerking met de raad van commissarissen Het toezichthoudende orgaan van de N.V., B.V. en de vereniging (waaronder ook de coöperatie en onderlingen waarborgmaatschappij) .
» Meer over raad van commissarissen raad van commissarissen) een juist beleid heeft gevoerd. Hoe dit beleid er dan uitziet is aan nadere invulling onderhevig. In de procedure omtrent het Meavita-concern oordeelde de Ondernemingskamer dat er sprake was van wanbeleid omdat (onder meer) een fusie onvoldoende was uitgewerkt, bij de fusie ernstige risico’s waren genomen, de raad van commissarissen niet goed functioneerde, centrale sturing in het concern ontbrak en gedegen rapportage ontbrak.

Wat gebeurt er na het oordeel wanbeleid?

Het oordeel ‘wanbeleid’ brengt in ieder geval niet met zich dat het bestuur en/ of commissarissen schadeplichtig zijn. Daarvoor is nodig dat komt vast te staan dat het bestuur zijn taak onbehoorlijk heeft vervuld in de zin dat de bestuurder(s) een ernstig verwijt kan worden gemaakt. Desalniettemin kan het bestuur bij de enquêteprocedure wel worden veroordeeld in de kosten van het gedane onderzoek. Dergelijke kosten kunnen flink oplopen – in de procedure van Meavita zelfs tot +/- € 950.000,- waardoor deze veroordeling ook kan worden gezien als een soort ‘boetedoening’.

Opstarten van separate (aansprakelijkheids)procedure vereist

Aangezien het oordeel wanbeleid niet vergelijkbaar is met het oordeel onbehoorlijke taakvervulling dient een aparte procedure bij de rechtbank worden opgestart. In deze procedure zal worden vastgesteld of er (al dan niet) sprake is van onbehoorlijk bestuur en welke schade vergoed dient te worden. Dit betekent dat ook in de kwestie van Meavita een separate aansprakelijkheidsprocedure zal moeten worden opgestart, indien gewenst.

Wanbeleid heeft bewijsrechtelijke betekenis

Toch kan het oordeel wanbeleid in een aansprakelijkheidsprocedure wel enige bewijsrechtelijke betekenis hebben. De rechtbank kan, onder andere op basis van de inhoud van het onderzoeksverslag en de discussie in de tweede fase van de enquêteprocedure, voorshands bewezen achten dat het bestuur en/ of de commissaris haar taak niet naar behoren heeft vervuld. De desbetreffende bestuurder wiens beleid door de Ondernemingskamer als wanbeleid wordt bestempeld, staat in een aansprakelijkheidsprocedure dus als het ware met 0-1 achter.

AMS: ondernemingsrecht advocaten

AMS Advocaten kan u adviseren bij een (dreigend) ontslag van een bestuurder en u bijstaan in ondernemingsrechtelijke geschillen. AMS werkt met korte lijnen en biedt scherpe tarieven.