Verbod op Haviltex-criterium contractueel vastleggen? Het kan!

Bij discussie over de uitleg van een contract Een akte (schriftelijke vastlegging) van een overeenkomst.
» Meer over contract contract moet je niet alleen naar de letterlijke tekst kijken, maar ook naar de bedoeling van partijen in de context. Dit is in een notendop de kern van het in de rechtspraak ontwikkelde Haviltex-criterium. Dit criterium is één van de meest aangehaalde regels bij contract geschillen. Immers, juist over de interpretatie van een contract kunnen partijen het vaak niet eens worden. In sommige contracten wordt daarom al vooraf op deze tendens ingespeeld. Advocaat contractenrecht Thomas van Vugt licht het verbod op Haviltex-criterium toe.

Geschil over vaststellingsovereenkomst

In een recente procedure over partneralimentatie, voerden de ex-gehuwden een discussie over de uitleg van een vaststellingsovereenkomst De overeenkomst waarin partijen bindende afspraken maken ter voorkoming of beëindiging van een bestaande onzekerheid of een bestaand geschil.
» Meer over vaststellingsovereenkomst vaststellingsovereenkomst. Hierin hebben zij afspraken over partneralimentatie vastgelegd.  Er was bepaald dat de man aan de vrouw een bedrag van € 1.000 netto per maand moest betalen aan alimentatie. Voorts was bepaald dat de man de door de vrouw verschuldigde Inkomstenbelasting over de ontvangen partneralimentatie zou vergoeden. De vrouw moest zelf voor aangifte zorgen en in eerste instantie de Inkomstenbelasting aan de belastingdienst betalen maar kreeg dit dus van haar ex vergoed.

Verbod op Haviltex-criterium

Opmerkelijk was de slotbepaling. Partijen kwamen over een dat alle geschillen door de rechtbank Maastricht zouden worden beslecht, waarbij de letterlijke tekst van deze overeenkomst Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst overeenkomst, in afwijking van het Haviltex-criterium, prevaleert boven eventuele partijbedoelingen. De rechter dient de bepalingen van de overeenkomst uitsluitend grammaticaal uit te leggen en toe te passen.

Rechters eerbiedigen verbod op Haviltex-criterium

Met dit bijzondere verbod op Haviltex-criterium is beoogd te voorkomen dat bij een rechter bij geschil gaat onderzoeken wat partijen hebben bedoeld. De kennelijke reden om dit zo op te nemen in de vaststellingsovereenkomst is niet bekend. Maar de rechters in eerste aanleg en hoger beroep Ons burgerlijk procesrecht kent het beginsel dat er onderzocht wordt in twee instanties: een ieder heeft het recht op een nieuwe behandeling van de zaak door een hogere rechter.
» Meer over hoger beroep hoger beroep namen deze aanwijzing zeer serieus. Het hof benadrukt -voor de volledigheid- nog wel een keer dat partijen niet in geschil zijn dat uitsluitend een grammaticale uitleg van de bepalingen kan worden toegepast.

Geschil over partneralimentatie

De vrouw stelt dat de man behalve de inkomstenbelasting ook de premie volksverzekering die de vrouw verschuldigd is over de alimentatie moet vergoeden. De man voert aan dat hij volgens de overeenkomst enkel de inkomstenbelasting hoeft te betalen. Het hof overweegt dat het hier gaat om de verplichting om € 1.000 netto per maand te betalen. Dat is de kern van de partneralimentatie.

Letterlijke betekenis “netto”

Het hof overweegt dat dus moet worden uitgegaan van de letterlijke betekenis van het woord “netto”. In het normale spraakgebruik wordt het verschil tussen bruto en netto gevormd door inkomstenbelasting en premies volksverzekeringen. Het nettobedrag dat de ontvanger in handen krijgt, na aftrek van de verschuldigde inkomstenbelasting en premies dus.

Grammaticale uitleg vaststellingsovereenkomst

In dit geval brengt de grammaticale uitleg van de vaststellingsovereenkomst mee dat de vrouw een bedrag van € 1.000 dient te ontvangen zonder dat daarop nog inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen in mindering komt. De man moet dus naast de inkomstenbelasting ook de door de vrouw verschuldigde premies voldoen.