Kort geding tot dooronderhandelen

We kennen in Nederland het beginsel van contractsvrijheid. Uitgangspunt is dat we vrij zijn om te contracteren met wie we willen, wanneer we willen en wat we willen. Maar die vrijheid is niet onbeperkt. Vaak vinden voordat de  overeenkomst Een meerzijdige rechtshandeling, waarbij een of meer partijen jegens een of meer andere partijen een verbintenis aangaan.
» Meer over overeenkomst overeenkomst tot stand komt onderhandelingen plaats. Het afbreken van die onderhandelingen is vanaf een bepaald moment niet meer zo maar toegestaan. Advocaat verbintenissenrecht Marco Guit legt uit.

De precontracuele fase

Volgens vaste jurisprudentie komen partijen door in onderhandeling te treden over het sluiten van een overeenkomst “tot elkaar te staan in een bijzondere, door de redelijkheid en billijkheid Een bron van ongeschreven objectief recht waaraan mensen zich moeten gedragen jegens elkaar.
» Meer over redelijkheid en billijkheid redelijkheid en billijkheid beheerste rechtsverhouding, die meebrengt dat zij hun gedrag mede moeten laten bepalen door de gerechtvaardigde belangen van de wederpartij De tegenpartij in een procedure of de partij met wie een contract is gesloten.
» Meer over wederpartij wederpartij”. Dit is de zogenoemde precontractuele fase. Deze fase is in de rechtspraak opgedeeld in drie stadia.

Gerechtvaardigde belangen

Als maatstaf voor de beoordeling van de schadevergoedingsplicht bij afgebroken onderhandelingen geldt dat ieder van de onderhandelende partijen — die verplicht zijn hun gedrag mede door elkaars gerechtvaardigde belangen te laten bepalen — vrij is de onderhandelingen af te breken, tenzij dit op grond van het gerechtvaardigd vertrouwen van de wederpartij in het totstandkomen van de overeenkomst onaanvaardbaar zou zijn. Daarbij dient rekening te worden gehouden met de mate waarin en de wijze waarop de partij die de onderhandelingen afbreekt tot het ontstaan van dat vertrouwen heeft bijgedragen en met de gerechtvaardigde belangen van deze partij. Hierbij kan ook van belang zijn of zich in de loop van de onderhandelingen  Onvoorziene omstandigheden Omstandigheden die partijen niet hebben (kunnen) voorzien bij het sluiten van een overeenkomst die een wezenlijke (nadelige) invloed hebben op de (wijze van) nakoming van de overeenkomst.
» Meer over onvoorziene omstandigheden onvoorziene omstandigheden hebben voorgedaan. Deze maatstaf wordt door rechters streng en terughoudend toegepast.

Positief contractsbelang

Onderhandelingen over een te sluiten overeenkomst kunnen in een zodanig stadium zijn gekomen dat het afbreken van die onderhandelingen in strijd met de goede trouw Goede trouw is in het BW niet algemeen gedefinieerd. Goede trouw ontbreekt indien de feiten of het recht de goede trouw betrekking heeft bekend waren of bekend hadden moeten zijn.
» Meer over goede trouw goede trouw, of, in termen van het huidige Burgerlijk Wetboek, naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar moet worden geacht. In die situatie kan er ook plaats zijn voor een verplichting tot vergoeding van het zogenoemde positief contractsbelang; de gederfde winst.

Van precontractuele fase naar contract

Indien de onderhandelingen leiden tot de totstandkoming van een overeenkomst, keert de precontractuele fase zich in een contractuele. Naar de tijd is aan de precontractuele fase een einde gekomen. In rechte werkt de precontractuele fase door in de contractuele fase: de inhoud van de overeenkomst, maar ook haar geldigheid, nietigheid of vernietigbaarheid wordt mede bepaald door hetgeen partijen in de precontractuele fase hebben verklaard, gedaan of juist niet gedaan onder de in die fase vigerende omstandigheden.