Een stichting is een bij notariële akte opgerichte rechtspersoon zonder leden die is opgericht om een bepaald doel na te streven dat anders is dan winst. De stichting wordt vaak gekozen wanneer een maatschappelijk, sociaal of ideëel doel behaald moet worden.
Het doel van de stichting staat in de statuten en vormt voor het bestuur het uitgangspunt bij al het handelen. Niet alles is mogelijk voor wat betreft de doelstelling; de wet legt beperkingen op. De belangrijkste wettelijke beperking houdt in dat het doel van de stichting niet mag inhouden het doen van uitkeringen aan oprichters of aan (rechts)personen die deel uit maken van de stichting. Aan anderen mag alleen een uitkering gedaan worden wanneer de uitkering een ideële of sociale strekking heeft.
De stichting is geregeld in artikel 2:285 BW en verder. De algemene wettelijke regeling maakt een breed gebruik van stichtingen mogelijk. Zoals eerder vermeld, wordt een stichting doorgaans opgericht met een sociaal of ideëel doel. In de praktijk zijn er een aantal veelvoorkomende stichtingen.
Een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) wordt voornamelijk opgericht voor liefdadigheidsinstellingen en heeft als doel om zich voor minimaal 90% in te zetten voor het algemeen belang. Een stichting met de ANBI-status kan giften ontvangen die fiscaal gunstig worden afgetrokken bij de Belastingdienst. Daarnaast is een stichting met de ANBI-status vrijgesteld van schenk- en erfbelasting. Een stichting met de ANBI-status heeft minimaal drie bestuurders.
Een Sociaal Belang Behartigende Instelling (SBBI) heeft een sociaal doel en wordt opgericht om de individuele belangen van deelnemers of een kleine groep binnen de deelnemers te beschermen. Ook voor de SBBI geldt een vrijstelling van schenk- en erfbelasting.
Een stichting administratiekantoor (STAK) is een stichting die aandelen houdt in een andere vennootschap. De STAK verstrekt certificaten van de aandelen aan certificaathouders, waardoor het stemrecht en het winstrecht van elkaar worden gescheiden. Het stemrecht blijft in handen van de stichting. Dankzij deze structuur wordt het economisch en juridisch eigendom van de aandelen gesplitst. De stichting heeft specifieke administratievoorwaarden opgesteld die de regeling van certificering bevatten.
De stichting tot collectieve actie is een stichting die rechtsvorderingen kan instellen die strekken tot bescherming van gelijksoortige belangen van andere personen, voor zover zij deze belangen ingevolge haar statuten behartigt (art. 3:305a BW). De wet stelt een aantal eisen die de financiële transparantie en governance van deze belangenorganisaties moet waarborgen.